درمورد دهانشویه ها بیشتر بدانید + بررسی جامع انواع دهانشویه و موارد استفاده از آنها

در مورد نحوه استفاده از دهانشویه سوالی است که این روزها از پزشکان کلینک دندانپزشکی ما در کرج بسیار زیاد ما پرسیده می شود. بیشتر افراد اغلب با توصیه هایی که از دیگران می شنوند، تأثیر تبلیغات یا توصیه هایی که از داروخانه می گیرند، از دهانشویه های مشابه استفاده می کنند.با توجه به این که اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت شخصی افزایش یافته است، می توان انواع دهانشویه ها را در بازار پیدا کرد.علاوه بر این، استفاده از دهان شویه برای افرادی که از سلامت دهان و دندان مناسبی برخوردار هستند و می توانند مراقبت های دهان و دندان خود را به طور منظم انجام دهند، ضروری نست.حتما هنگام استفاده از دهان شویه با این فکر که «مفید هم نباشد ضرری ندارد» ولی استفاده نامناسب از هر محصول بهداشتی می تواند عوارض مضری به همراه داشته باشد.

آشنایی با دهانشویه

شاید بتوان از آب نمک به عنوان رایج‌ترین و شناخته شده ترین مواد شستشوی دهان نام برد. حتی امروزه بسیاری از مردم آب نمک و شستشوی دهان و دندان با آب نمک را به مسواک و خمیردندان ترجیح می‌دهند.
دهانشویه ها شاید یک مکمل خوبی برای سلامت دندان‌ها و لثه‌ها باشند ولی باید بدانیم که کافی نیست علاوه بر آن استفاده مکرر از دهان‌شویه‌ها حتی آب نمک چه بسا ممکن است به ضرر سلامتی دهان و دندان‌ها باشد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تاثیرات استفاده از نخ دندان را بخوانید. برخی از دهانشویه‌ها در اثر استفاده مکرر ممکن است باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند و استفاده بیش از حد آن‌ها باعث بهم خوردن تعادل فلور میکروبی (باکتری‌های طبیعی موجود در دهان) می‌گردد که ممکن است اجازه رشد به باکتری‌های مضر در محیط دهان را بدهد.

اصولاً دهانشویه‌ها سبب کاهش میکروارگانیسم‌ها، کنترل بوی بد دهان در کوتاه مدت، کاهش التهابات لثه و بهبودی زخمها می‌شوند.بعضی دهانشویه‌ها باعث جلوگیری از پوسیدگی، درمان دندان‌های حساس، مقاومت در برابر التهاب و علاوه بر آن مانع از خشکی دهان و حتی بوی دهان می‌شوند.

معرفی انواع دهان شویه

به طور کلی انواع دهان شویه ها به عنوان محصولات بهداشتی یا درمانی یا ترکیبی از این دو طبقه‌بندی می‌شوند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله  اهمیت تغذیه در سلامت دندان‌ را بخوانید.

دهان‌شویه‌های بهداشتی

محلول‌های بهداشتی بدون نسخه، محصولاتی هستند که به حذف موادی که قبل یا بعد از مسواک زدن در دهان باقی می‌مانند، کمک می‌کنند. همچنین به طور موقت بوی بد دهان را برطرف می‌سازند. باکتری‌های دهان را کاهش داده و طعم دلپذیر و تازه‌ای به دهان می‌بخشند.

دهانشویه‌های درمانی

محلول‌های شستشو دهنده درمانی علاوه بر فوائد محلول‌های بهداشتی، حاوی یک ماده فعال هستند. این ماده به محافظت در برابر برخی از بیماری‌های دهان و دندان کمک می‌کند.

دهانشویه‌های درمانی توسط FDA و توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) تأیید شده‌اند.البته برای مسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مراقبت از دندان ها در بارداری را بخوایند.

معرفی انواع دهانشویه درمانی

دهانشویه‌های درمانی را می‌توان به سه نوع اصلی تقسیم کرد: ضدعفونی کننده، ضد تجمع پلاک و پیشگیری کننده.

دهانشویه ضد عفونی کننده

دهانشویه‌ حاوی کلرهگزیدین با غلظت 0.2 درصد یکی از ضد عفونی کننده‌هایی است که معمولاً برای مراقبت‌ بهداشتی دهان و دندان تجویز می‌شود. این محلول‌ مدتهاست که به عنوان یک استاندارد طلایی در میان دهانشویه‌های ضدعفونی کننده دهان و دندان شناخته شده‌ است. برای مبارزه با باکتری‌ها‌ و قارچ‌های دهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• دهانشویه کلرهگزیدین اغلب قبل از جراحی و یا پس از آن، زمانی که بار باکتریایی در محل جراحی با روش‌های دیگر کاهش نمی‌یابد و یا هنگامی که مسواک زدن برای بیمار دشوار است، به عنوان یک درمان مکمل کوتاه مدت و یا به عنوان جایگزینی برای مراقبت‌های روازنه بهداشت دهان و دندان تجویز می‌شود.

• دهانشویه کلرهگزیدین همچنین در درمان فوری زخم‌های دهان و عوارض فرسایشی مخاط دهان، به منظور جلوگیری از عفونت ثانویه‌ای که ممکن است روند درمان را کندتر سازد، تجویز می‌شود.
• این دهانشویه‌ همچنین برای رفع بوی بد دهان ناشی از تجمع گسترده‌ باکتری‌های آزاد کننده گوگرد در سطح پشت زبان (یک سوم انتهایی آن) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دهانشویه ضد تجمع پلاک

پلاک دندان لایه‌ای است که از تجمع باکتری‌ها تشکیل می‌شود. دهانشویه ضدپلاک بر مراحل مختلف شکل‌گیری لایه‌های پلاک دهان اثر می گذارد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله از ارتودنسی چگونه مراقبت کنیم؟ را بخوانید. به کنترل مراحل اولیه و پیشرفت بیماری‌های لثه کمک می‌کند همچنین نقش موثری در کاهش پوسیدگی دندان‌ها دارد.

دهانشویه پیشگیری کننده

از میان دهانشویه‌هایی که دارای اثرات پیشگیری اولیه هستند، دهانشویه‌های حاوی فلوراید به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرارمی گیرند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جرم گیری دندان را بخوانید. موارد استفاده از آن ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و گاهی برای اصلاح ضایعات اولیه پوسیدگی دندان است. دهانشویه‌های حاوی فلوراید برای بیماران بالاتر از هشت سال که در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان هستند، توصیه می‌شود. 

ترکیبات موجود در دهانشویه چیست؟

هنگامی که می خواهید دهانشویه بخرید آگاهی داشتن از ترکیبات محصول بسیار مهم است تا آن چیزی را بخرید که متناسب با نیاز شماست. بسیاری از محصولات چندین ترکیب برای هدف مورد نظر خود دارند.

برخی از ترکیبات معمول آنها عبارتند از:

• فلوراید برای مقابله با پوسیدگی دندان و تقویت مینا استفاده می شود.
• ستیل پیریدینیوم کلراید برای از بین بردن بوی دهان و باکتری ها استفاده می شود.
• کلرهگزیدین برای کنترل التهاب لثه و کاهش باکتری ها استفاده می شود.
• روغن های فرار یا عصاره ای در بعضی از دهانشویه ها استفاده می شود. از جمله این ترکیبات رایج عبارتند از منتول که از نعنا بدست می آید، اکالیپتول که از اکالیپتوس به دست می آید و تیمول که از آویشن به دست می آید. همه این ترکیبات خاصیت ضد قارچی و ضد باکتری دارند.
• پروکسید هیدروژن یا پروکسید کاربامید برای سفید کردن دندان ها به کار می رود.

مزایای استفاده از دهانشویه چیست؟

•  پاکسازی باقی مانده غذا از دهان : دهان شویه محلولی است که برای تمیز کردن دندان ها به خصوص نواحی که مسواک به آن ها نمی رسد مفید است. استفاده منظم از دهان شویه باعث پاکسازی باقی مانده غذا و از بین رفتن پلاک های نرم روی دندان ها می شود. اگرچه شستن دندان ها با آب تقریبا همین کار را انجام می دهد اما بسیاری از دهان شویه ها علاوه بر آن نفس را نیز خوشبو می کنند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله دلایل بوی بد دهان را بشناسید را بخوانید.

•  از بین بردن باکتری های دهان : دهان شویه های بهداشتی با از بین بردن پلاک و باکتری های داخل دهان از بروز مشکلاتی همچون التهاب لثه پیشگیری می کنند. لازم به ذکر است باکتری های ناشی از عفونت لثه با ورود به جریان خون باعث مشکلات سلامتی خاص در زنان باردار می شوند که با استفاده منظم از دهان شویه می توان جلوی آن را گرفت.
• سفید شدن دندان ها : اگرچه اثر سفید کنندگی دهانشویه به پای سفید کننده های دندان نمی رسد اما یکی از فواید برخی دهان شویه های بهداشتی این است که به مرور زمان باعث سفید شدن دندان ها می شوند . برای این منظور توصیه می شود از دهان شویه های حاوی پراکسید کاربامید یا هیدروژن پراکسید استفاده کنید. به این مسئله نیز توجه داشته باشید که دهان شویه آنتی باکتریال باعث تیره شدن دندان ها می شود. اگر در انتخاب دهان شویه مناسب که خاصیت سفید کنندگی نیز داشته باشد دچار سردرگمی هستید بهتر است با دندانپزشک در این مورد مشورت کنید.

مضرات دهانشویه ها چیست؟

دهانشویه ها به طور کلی محصولات مفیدی هستند که برای حمایت از سلامت دهان و دندان استفاده می شوند. با این حال، برخی از شرایط ممکن است به دلیل برخی از مواد موجود در محتوای آنها و استفاده نادرست از آنها رخ دهد.باکتری های زیادی در دهان ما وجود دارد و همه این باکتری ها مضر نیستند و حتی باکتری های مفید نیز وجود دارد. از آنجایی که استفاده مکرر و طولانی مدت از دهان شویه ها باعث از بین رفتن باکتری های مفید نیز می شود، تعادل میکروبی در دهان به هم می خورد. بنابراین، باکتری هایی که از بیرون وارد دهان ما می شود می تواند به راحتی در دهان ما ایجاد عفونت کند.

امروزه بسیاری از دهان شویه ها حاوی مواد اسیدی و الکلی هستند. از آنجایی که دهان شویه ها محصولات پاک کننده ای هستند، اغلب از الکل در آنها استفاده می شود. الکل برای از بین بردن باکتری ها و ضد عفونی کردن بسیار مفید است. با این حال، مطالعات نشان داده است که دهانشویه های بدون الکل حداقل به اندازه سایر انواع دهان شویه ها موثر هستند.استفاده از دهان شویه های حاوی الکل به خصوص در کودکان، افراد مبتلا به زخم های دهان یا افرادی که به الکل حساسیت دارند توصیه نمی شود. (بسیاری از دهان شویه های موجود در بازار حاوی الکل هستند.)

روش استفاده از دهانشویه چگونه است؟

قبل از شروع برای دانستن دوز مصرف دهانشویه دستورالعمل درج شده روی برچسب را مطالعه کنید ، اغلب دهان شویه ها دوز حدود 20 میلی لیتر را توصیه می کنند که برای تمیز کردن دندان در یک نوبت مناسب است اما برخی دهان شویه های فلوراید دار تنها به 10 میلی لیتر در هر نوبت نیاز دارند . به جز مواردی که از دهان شویه تجویزی توسط پزشک استفاده می کنید در سایر موارد لازم نیست بیش از حد نگران مصرف دقیق دهان شویه باشید . کافیست مقداری باشد که دهان بدون احساس ناراحتی پر شده و بتوانید دهان شویه را به راحتی در دهان بچرخانید .

مقدار مورد نظر را به یک باره داخل دهان بریزید. دهان را بسته و محلول را با فشار داخل دهان بچرخانید ، از بلعیدن دهان شویه خودداری کنید. این کار را به مدت 30 ثانیه تا 1 دقیقه (به زمان درج شده روی برچسب دقت کنید) انجام دهید . مطمئن شوید که محلول به جلو و پشت دندان ها رسیده و آن را روی زبان و سقف دهان نیز بچرخانید . در مرحله آخر محلول را به طور کامل از دهان بیرون بریزید . ممکن است لازم باشد 30 دقیقه یا بیشتر پس از استفاده ، از نوشیدن و خوردن خودداری کنید.

دهان شویه چگونه به حفظ بهداشت دهان کمک می کند؟

ترکیبات موجود در هر محصول دهان شویه کمی متفاوت است. تحقیقات نشان می دهد دهان شویه به جلوگیری از تجمع پلاک در دندان ها و عفونت لثه کمکی نمی کند. اما از آنجایی که ترکیبات دهانشویه های گوناگون تفاوت دارند و به طور کلی استفاده از دهانشویه ارتباط تنگاتنگی با رعایت بهداشت دهان دارد، به سختی می توان دقیقا مشخص کرد دهان شویه چقدر به حفظ سلامت دهان کمک می کند یا کدام نوع آن بهتر عمل می کند.

در پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، مشخص شد درصد زیادی از کسانی که هر روز دهانشویه استفاده می کنند، برای درمان علائم بیماری لثه، زخم های دهانی یا ورم لثه این کار را انجام می دهند.‌دهان شویه با داشتن ترکیبات ضد عفونی کننده مانند الکل، منتول و اکالیپتول باکتریها را از بین می برد. این ترکیبات داخل دهانشویه می توانند وارد فضاهایی شوند که دسترسی به آنها با مسواک یا نخ دندان دشوار است. در نتیجه باکتری‌های همه نواحی دهان را می توانند از بین ببرند.

گفته می شود برخی از آنها مینای دندان را با ترکیب فلورایدی که دارند قوی‌تر می‌کنند. در پژوهشی در سال ۲۰۰۷ که بر روی کودکان دبستانی انجام شد مشخص شد دهانشویه های فلوراید دار شمار پوسیدگی دندان را بیش از ۵۰ درصد کاهش داد. (فلوراید درمانی در کودکان)فلوراید افزودنی به دهانشویه از طریق مینای دندان جذب شده و باعث افزایش دوام دندان می شود.

سخن پایانی

در این نوشتار درباره دهانشویه ها سخن گفتیم. به یاد داشته باشید هنگام انتخاب دهانشویه ، اولین چیزی که باید در نظر بگیرید اهداف شخصی شما است. همچنین ممکن است بسته به مارک دهانشویه ای که استفاده می کنید، دستورالعمل های محصولات متفاوت باشد. همیشه دستورالعمل های بسته را دنبال کنید. شما هم نظرات و تجربیات خود را رد کامنت با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول