همه ما کسانی را دیدهایم که در صورت، ناحیه فکها و دهانشان ناهنجاریهای دارند. مثلا فک پایینشان جلوتر یا عقبتر از حالت طبیعی است. و یا چانه کوچکی دارند. و موارد دیگری از این دست. این افراد اغلب از ناراحتیهایی مانند دردهای مزمن، مشکلات تنفسی، اشکالات غیر عادی در هنگام صحبت کردن، گاز گرفتن هنگام جویدن، سایش و شکستن بیش از حد دندانها و غیره اذیت میشوند. این ناهنجاریها به خاطر تعاریف رایج زیباییشناسی در جوامع امروزی، به پایین آمدن اعتماد به نفسشان هم منجر خواهد شد. اما این مشکلات قابل اصلاح هستند. در این مورد، عمل برای جلو بردن پایین چانه تعادل بیشتری به نیمرخ فرد بخشیده و باعث میشود بینی کمی کوچکتر و چانه برجستهتر به نظر برسد.در این مقاله به توضیحی مختصر و در عین حال کامل پیرامون جراحی فک و صورت میپردازیم.
فهرست مطالب
- جراحی فک و صورت چیست؟
- در چه مواردی این جراحی انجام میشود؟
- معرفی سه جراحی عمده که بر روی فک انجام میشوند
- چه سنی برای جراحی فک و صورت مناسب است؟
- روند جراحی فک به چه صورت است؟
- بررسی عوارض جراحی فک و صورت
- مراقبت های لازم پس از انجام جراحی فک چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
جراحی فک و صورت چیست؟
عمل دهان، فک و صورت تخصصی است که بر روی جراحی ترمیمی صورت، عمل تروما صورت، حفره دهان، سر و گردن، فک و همچنن زیبایی صورت تمرکز دارد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله برداشتن لمینت دندان را بخوانید.این عمل یک تخصص دندانپزشکی است و جراحان برای تشخیص و درمان طیف گستردهای از بیماریها، صدمات و نقایص سر، گردن، صورت، فکها و بافتهای سخت و نرم ناحیه دهان و همینطور نقصهای زیباییشناختی این نواحی آموزش دیدهاند.
عمل فک اغلب یک کار تیمیست که با همکاری جراح دهان، فک و صورت و متخصص ارتودونسی انجام میشود. هر دو اینها رشتههای تخصصی دندانپزشکی هستند چراکه دندانها در این جراحی نقش بسیار مهمی دارند.
در چه مواردی این جراحی انجام میشود؟
نخستین گام برای تشخیص لزوم انجام عمل فک و صورت شناخت فک طبیعی از فک ناسالم و غیر طبیعی است. اگر فک فرد غیر طبیعی باشد، به طوری که عملکردهای جویدن، تکلم و تنفس او را دچار مشکل کند، گزینه مناسبی برای این جراحی است.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان های لکههای سفید دندان را بخوانید.مواردی که وجود آنها پزشک را جهت انجام عمل جراحی فک و صورت متقاعد میکند شامل:
- جلو بودن فک پایین
- عقب بودن فک پایین
- انحراف فک پایین
- عدم وجود چانه
- انحراف فک بالا
- تنگی شدید فک بالا
- مشاهده شدن لثه به مقدار زیاد هنگام لبخند زدن
- اُپن بایت (هنگام روی هم قرار گرفتن دندانهای بالا و پایین، فضای خالی میان آنها ایجاد میشود)
- تنفس غیر ارادی از راه دهان
- وجود تومور در فک
- اشکال در جویدن و بلع غذا
- وجود درد مزمن در فکها و مفاصل آنها
اما چه چیز باعث به وجود آمدن این حالت در برخی افراد میشود؟ میتوان گفت عوامل ژنتیکی و سندرمهای مادرزادی و عوارض ناشی از ضربه به فک و صورت مهمترین دلایل ایجاد ناهنجاری در ناحیه فک و صورت است. افرادی که به دلایل مختلف مانند بیماری یا تصادف و غیره دچار مشکلاتی در فک و صورت خود شدهاند یا قصد انجام جراحیهای زیبایی صورت را دارند بهتر است برای به دست آوردن نتیجه ایدهآل به یک جراح ماهر و با تجربه مراجعه کنند.در واقع کسانی که نزد جراح فک و صورت میروند ممکن است فقط با هدف درمان یا زیباسازی یا هردو این کار را انجام دهند. جراحی فک نوعی جراحی زیبایی هم محسوب میشود. این جراحی با اصلاح بینظمی استخوانهای فک، باعث بهبود ظاهر چهره فرد نیز خواهد شد.
معرفی سه جراحی عمده که بر روی فک انجام میشوند
اپن بایت: ابتدا بخشی از استخوان قسمت بالای فک که دندان بر روی آن قرار میگیرد، برداشته میشود. سپس فک بالا با استفاده از صفحات و پیچهایی در جای خود محکم میشود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله لق شدن دندان دائمی را بخوانید.
اصلاح جلوآمدگی فک پایین: استخوانی که در بخش عقبی فک قرار گرفته است از بخش جلویی آن جدا شده و اصلاح میگردد. عمل پایین به بخشی که دندان روی آن قرار گرفته این امکان را میدهد تا به عقب حرکت کرده و تراز شود.
عقبرفتگی فک پایی: استخوانی که در بخش پایینی فک قرار گرفته است از پایه جدا شده و اصلاح میگردد. سپس بخشی از فک پایین که دندان بر روی آن قرار گرفته و قسمتی از چانه به طرف جلو حرکت داده میشود.
چه سنی برای جراحی فک و صورت مناسب است؟
این عمل باید زمانی انجام شود که رشد استخوان فک کامل شده باشد. بنابراین در سنین بعد از بلوغ و در واقع ۱۸ الی ۲۵ سالگی بهترین زمان برای این کار است. زیرا رشد فک در این سن به مرحله نهایی خود رسیده و متوقف میشود. تغییر چهره به وسیله جراحی فک هم باید در همین سنین که فرد بلوغ استخوانی خود را پشت سر گذاشته است انجام شود. اما اگر فک بیمار به مشکل حادی دچار باشد، جراح بر روی بهبود مشکل موجود در فک تمرکز میکند و سن متقاضی مسئله حائز اهمیتی نخواهد بود.
روند جراحی فک به چه صورت است؟
به طور کلی، عمل فک نوعی عمل طولانی و پیچیده می باشد و جراح باید به طور کامل نسبت به اصلاح فک و دهان و دندان، آگاهی و تجربه داشته باشد. جراح باید به خوبی عملکرد دهان و دندان را بررسی کند که درست و صحیح باشد. در صورتی که به این موارد توجهی نشود، بعد از عمل بیمار با مشکلاتی در کارکرد دهان و دندان خود رو به رو خواهد شد.
به طور کلی روند عمل با مشاوره و ویزیت شروع شده که دندانپزشک اقدامات اولیه برای انجام عمل را انجام می دهد. بعد از تهیه عکس های رادیولوژی و اسکن های مورد نیاز، جراح استراتژی عمل را مشخص می کند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله آشنایی با لمینت دندان را بخوانید. با وجود اینکه جراحی فک دشوار بوده و دوره نقاهت نه چندان سختی دارد، اما گذراندن این دوران ارزشش را دارد.
بررسی عوارض جراحی فک و صورت
بطور کلی یک عمل با تجربه و ماهر تمام پیچیدگی های ساختار فک و صورت را به خوبی بررسی کرده و سپس اقدام به جراحي فک می کند. پس عدم مهارت جراح فک، مهمترین عامل بروز عوارض است. با این وجود بعضی از مشکلات و عوارض جراحی فک را در ادامه مطلب برای شما توضیح می دهیم.
1- خونریزی
خونریزی جزئی پس جراحی فک طبیعی است و ممکن است یک تا دو هفته پس از جراحی فک، خون دماغ شوید. خونریزی داخل بافت نرم منجر به کبودی آن قسمت می شود و می تواند خیلی گسترده باشد. در مراحل اولیه، کبودی آرواره را می پوشاند، اما اگر گسترش پیدا کند تا پایین گردن و بالای قفسه ی سینه را نیز در بر خواهد گرفت.
خونریزی غیر معمول وقتی است که هنگام جراحی نیاز به انتقال خون باشد با این حال گاهی اوقات ممکن است بیمار به تزریق خون نیاز داشته باشد. بعضی از بیماران قبل از جراحی خون خود را اهدا می کنند و اگر هنگام عمل نیاز بود از آن استفاده می کنند.
2- عفونت
در همه ی جراحی ها احتمال عفونت وجود دارد. به همین دلیل هم در حین جراحی و هم پس از جراحی به شما آنتی بیوتیک داده می شود که اگر قرار است عفونتی ایجاد شود، به راحتی درمان شود.
3- بی حس شدن
پس از عمل در نواحی اطراف فک دچار بی حسی خواهید شد. اگر فک بالا عمل شده باشد، بالای دندان ها بی حس خواهد شد و اگر فک پایین عمل شده باشد، لب پایین و چانه بی حس خواهد شد و هنگامی که رشته های عصبی در حال بهبود هستند، با احساس سوزن سوزن شدن روبرو خواهید شد. احساس عادی معمولا پس از ۶ ماه یا کمتر بر خواهد گشت.
4- گرفتگی بینی
گرفتگی بینی می تواند ناشی از لوله هایی باشد که در داخل سوراخ های بینی در هنگام جراحی جاگذاری شده است یا اینکه پس از عمل بالا اتفاق بیفتد. وقتی که بینی دچار گرفتگی می شود، می توان به وسیله اسپری های پاک کننده ی مخصوص بینی این مشکل را برطرف کرد. پنبه ی آغشته به آب گرم نیز می تواند برای بیرون آوردن ترشحات بینی مفید باشد. گرفتگی بینی معمولا یک تا دو هفته پس از جراحی ادامه خواهد داشت و پس از آن برطرف خواهد شد.
5- کاهش وزن
اوایل دوره ی پس از جراحی ،کاهش وزن تا ۲.۵ کیلو پیش بینی می شود. در بیشتر موارد کاهش وزن به دلیل کاهش اشتها می باشد که به پوشیدن الاستیک ها مربوط می شود. پس از هفته ی اول اشتهای شما باید به اندازه ی کافی بهبود یابد که بتواند وزن از دست رفته ی شما را جبران کند.
6- سفتی فک و صدای مفاصل فک
پس از جراحی ارتوگناتیک، مفاصل فک به مدت چند ماه سفت خواهد بود. بهترین تمرین برای غلبه بر سفتی مفاصل، فعالیت های عادی فک مانند جویدن است. گاهی اوقات ممکن است صدای ساییده شدن در مفاصل هنگام شروع حرکت فک اتفاق بیفتد. این صداها ممکن است دائمی باشند، اما کاربرد فک را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
7- تورم
تورم از خصوصیات بارز دورهی بهبودی پس از جراحی فک است. قرار دادن یخ بر روی صورت در ۴۸ ساعت اول در کم کردن تورم موثر است. پس از آن گرمای خارجی به شکل پدهای حرارتی یا کمپرس گرم به کاهش تورم کمک میکند.
نتیجه جراحی فک:
اصلاح مشکلات مربوط به فکها میتواند به این موارد منجر شود:
- راحتتر شدن فرآیند جویدن و به طور کلی بهبود عملکرد دندانها
- تعادل اجزای صورت
- بهبود خواب و تنفس
- بهتر شدن اختلالات گفتاری
- زیبایی ظاهری و افزایش اعتماد به نفس
مراقبت های لازم پس از انجام جراحی فک چیست؟
- توصیه می شود، بیمار بعد از عمل استراحت مطلق داشته باشد.
- از خوردن غذاهای سفت و جویدنی خودداری شود.
- پس از ۶ تا ۸ هفته میتوان غذاهای عادی را مصرف کرد.
- استفاده از دخانیات ممنوعیت دارد.
- از انجام هر گونه فعالیت های سنگین خودداری شود.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک به موقع مصرف شود.
- برای کاهش تورم از کمپرس سرد استفاده شود .
- از محلول آب و نمک برای شست و شو و ضدعفونی کردن استفاده شود.
- از مسواک زدن به مدت یک روز خودداری شود.
سخن پایانی
شما دراین مقاله با جراحی فک و روند عمل آشنا شدید.همچنین از مزایا و عوارض آن و انواع جراحی فک آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
جراحی فک به چه میزان زمان نیاز دارد؟
به طور معمول زمان جراحی فک، حدود 1 الی 2 ساعت بوده که با توجه به شرایط هر بیمار، ممکن است تا زمان جراحی بیشتر شود. در صورتی که هر دو فک مورد جراحی قرار گرفته باشد، عمل به حدود 6 ساعت زمان نیاز دارد.
بیمار چه مدت بعد از جراحی فک می تواند به فعالیت های ورزشی خود بپردازد؟
بعد از جراحی فک بیمارباید تا چند روز استراحت داشته باشد و انجام فعالیت های سنگین را محدود نماید. بعد از حدود 10 روز می تواند فعالیت های عادی خود را دنبال کند، اما از فعالیت های سنگین تا چند ماه باید اجتناب شود.