مشاوره دندانپزشکی

رادیوگرافی دندان چیست و چگونه انجام می شود؟+ بررسی انواع رادیوگرافی های دندان و مزایا و عوارض آن

رادیوگرافی دندان با هدف ارزیابی سلامت دهان انجام می‌شود. در این نوع تصویربرداری از پرتوهای ایکس با دز پایین برای ایجاد تصاویر داخل دهانی دندان‌ها و لثه‌ها استفاده می‌شود. این تصاویر می‌توانند به دندانپزشک برای شناسایی مشکلات دندانی مانند حفره‌ها، پوسیدگی دندان و دندان‌های آسیب‌دیده کمک کنند.


فهرست مطالب


رادیوگرافی دندان چیست؟

تصویربرداری دندان با اشعه ایکس معمولا سالانه با مراجعه به دندانپزشک انجام می‌گیرد. تصویربرداری‌ها همچنین می‌توانند با درخواست دندانپزشک به دنبال ایجاد مشکل یا درمان دندانی، تعداد دفعات بیشتری به کار گرفته شوند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مراقبت از دندان ها در بارداری را بخوانید.

رادیوگرافی دندان چیست؟

فاکتورهایی که بر تصویربرداری دندانپزشکی با اشعه ایکس اثر می‌گذارند شامل: سن، سلامت فعلی دهان و دندان، نشانه‌های بیماری دهانی، سابقه بیماری‌های لثه و یا پوسیدگی دندان می‌شوند. اگر بیمار جدیدی هستید، احتمالاً تحت پرتونگاری دندانی قرار می‌گیرید تا دندانپزشک جدید شما بتواند تصویری شفاف از سلامت دنداننان به دست آورد.

خطرات رادیوگرافی دندان با اشعه ایکس چیست؟

با اینکه در تصویربرداری دندان از اشعه ایکس استفاده می‌شود اما میزان آن به‌قدری کم است که برای کودکان و بزرگسالان، ایمن محسوب می‌شود. در صورتیکه دندانپزشک شما از تصویربرداری دیجیتال به جای فیلم‌های معمولی استفاده کند، خطرات ناشی از پرتوگیری کاهش بیشتری می‌یابد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره لمینت کریستالی را بخوانید.

برای تصویربرداری یک پیش‌بند محافظ بر روی قفسه سینه، شکم و لگن قرار می‌گیرد تا از پرتوگیری ناخواسته به اندام‌های حیاتی جلوگیری شود. هم‌چنین ممکن است یک محافظ تیروئید بر روی غده تیروئید قرار داده شود. کودکان و زنان باردار یا زنانی که در سن باروری هستند، باید از یک پیش‌بند سربی محافظ استفاده کنند.باید به این نکته توجه کرد که بارداری یک شرایط استثناست. زنان باردار یا زنانی که احتمال بارداری در آن‌ها وجود دارد، باید از دریافت هرگونه اشعه ایکس خودداری کنند؛ چون این پرتوگیری برای رشد جنین ایمن نیست.

معرفی انواع رادیوگرافی دندان با تصویربرداری داخل دهانی

انواع مختلفی از روش‌های تصویربرداری دندان با اشعه ایکس وجود دارند که هر کدام نماهای متفاوتی از دندان را ثبت می‌کنند. معروف‌ترین روش‌های تصویربرداری داخل دهانی به شرح زیر هستند:

(Bitewing) بایت وینگ

در این تکنیک، بیمار یک قطعه کاغذی مخصوص را گاز می‌گیرد و تصویربرداری انجام می‌شود. با این روش، دندانپزشک می‌تواند تاج‌های دندان را به‌خوبی ببیند. این نوع تصویربرداری برای بررسی حفره‌های دندان‌ها (بین دندانی) بسیار مناسب است.

(Occlusal) اکلوزال

تصویربرداری اکلوزال در یک شات تمامی دندان‌ها را نمایش می‌دهد و زمانی انجام می‌شود که فک بیمار بسته باشد. با این تصویربرداری دندانپزشک قادر است روی هم قرار گرفتن دندان‌های بالایی و پایینی را به خوبی ببیند. همچنین دندانپزشک می‌تواند ناهنجاری‌های آناتومیکی کف یا طاق دهان را به خوبی مشاهده کند.

رادیوگرافی دندان پری اپیکال (تک دندان)

در هر تصویربرداری پری اپیکال، تمام قسمت‌های یک دندان از فک فوقانی یا فک دندانی از ریشه تا تاج به تصویر کشیده می‌شود. با این نوع تصویربرداری هرگونه تغییرات غیرمعمول در ریشه و ساختارهای استخوانی آن نشان داده می‌شود.

رادیوگرافی دندان پری اپیکال (تک دندان)

معرفی انواع رادیوگرافی دندان با تصویربرداری خارج دهانی

رادیوگرافی دندان پانورامیک

در این نوع تصویربرداری، دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تنها با یک‌بار پرتودهی از تمام محیط دهان شامل تمام دندان‎های فک بالا و پایین تصویربرداری می‌کند. دندانپزشکان از این تکنیک برای بررسی دندان‌های آسیب دیده، دندان‎های عقل، برنامه‌ریزی برای کاشت ایمپلنت، تشخیص تومورها یا مشکلات فک استفاده می‌کنند.

رادیوگرافی دندان توموگرافی

توموگرافی، یک لایه خاص یا اسلایس از دهان را با محو کردن سایر لایه‌ها به صورت برجسته نشان می‌دهد. این تکنیک به بررسی ساختارهایی می‌پردازد که دیدن آن‌ها به دلیل وجود سایر ساختارهای اطراف، مشکل است.

سفالومتری

در تکنیک سفالومتری به طور کامل از یک طرف سر بیمار تصویربرداری می‌شود. با تصاویر سفالومتری ارتباط دندان‌ها با فک و مشخصات هر دندان به تنهایی دیده می‌شود. متخصصین ارتودنسی معمولا از این نما برای به دست آوردن اطلاعت اختصاصی ساختار دندانی هر بیمار استفاده می‌کنند.

سیالوگرام

در این تصویربرداری یک ماده رنگی به غدد بزاقی تزریق می‌شود و درنتیجه این غدد در فیلم رادیوگرافی دیده می‎شوند. باید به این نکته توجه داشت که غدد بزاقی جزء بافت نرم هستند و بنابراین در رادیوگرافی بدون تزریق مواد حاجب (رنگی) دیده نمی‎شوند. دندانپزشکان ممکن است این آزمون را برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مانند انسداد یا سندروم Sjogren که اختلالی با علائم خشکی چشم و دهان است، درخواست نمایند. این اختلال می‌تواند در پوسیدگی دندان‌ها نقش داشته باشد.

رادیوگرافی دندان توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن دندان)

توموگرافی کامپیوتری یک نوع تصویربرداری است که نمای داخلی دندان‌ها را به‌صورت سه‌ بعدی نشان می‌دهد. این تصویربرداری به منظور بررسی مشکلات در استخوان‏‌های صورت مانند کیست‎‏ها، تومورها و شکستگی‌ها به کار می‌رود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوایند مقاله ارتودنسی سریع چیست؟ را بخوانید.

 توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن دندان)

رادیوگرافی دندان با سی تی اسکن Cone Beam (CBCT)

CBCT نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که تصاویری سه بعدی از ساختار دندان‎ها، بافت‎های نرم، عصب‏‎ها و استخوان‌ها ایجاد می‌نماید. این تصویربرداری به قرار دادن ایمپلنت‌ها در جای مناسب و ارزیابی کیست‌ها و تومورها در دهان و صورت کمک می‌کند. همچنین می‌تواند مشکلات لثه‎ها، ریشه‌های دندان و فک‎ها را تشخیص دهد. CBCT از بسیاری جهات به سی تی اسکن روتین دندان شباهت دارد اما نحوه تصویربرداری آن متفاوت است.در CBCT دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تمام اطلاعات را در یک چرخش ایجاد می‌نماید. در سی تی اسکن معمولی اسلایس‌های مسطحی طی چندین بار چرخش دستگاه به دور سر بیمار ایجاد می‌شوند.

دیجیتال

تصویربرداری دیجیتال یکی از انواع تصویربرداری‎های دو بعدی است که امکان ارسال مستقیم تصاویر را به کامپیوتر را فراهم می‎کند. این تصاویر می‌توانند روی مانیتور در عرض چند ثانیه نمایش داده شوند و ذخیره یا چاپ گردند. تصویربرداری دیجیتال در مقایسه با تصویربرداری معمولی چندین مزیت دارند.

مزایای رادیوگرافی دندانپزشکی دیجیتال چیست؟

مزایای رادیوگرافی دیجیتال دندانپزشکی در مقایسه با اشعه ایکس دندانپزشکی سنتی و آنالوگ قدیمی شامل موارد زیر است:

مزایای رادیولوژی دیجیتال
  • رادیوگرافی‌های دیجیتال مناطق پنهان کوچکی از پوسیدگی بین دندان‌ها یا زیر ترمیم‌های موجود، عفونت‌های استخوانی، بیماری‌های لثه «پریودنتال» ، آبسه‌ها یا کیست‌ها، ناهنجاری‌های رشدی و تومورهایی را نشان می‌دهد که به‌تنهایی با معاینه چشمی دندانپزشکی قابل‌تشخیص نیست.
  • رادیوگرافی‌های دیجیتال را می‌توان فوراً در هر مانیتور کامپیوتر مشاهده کرد و برای افزایش کنتراست و جزئیات، با آپشن های تنظیمات، تغییراتی ایجاد نموده و بدون افت کیفیت به‌صورت الکترونیکی به متخصصان منتقل کرد.
  • تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع مشکلات دندانپزشکی می‌تواند باعث صرفه‌جویی در وقت و پول و نیز احساس درد و ناراحتی کمتر شود.
  • فناوری ذخیره‌سازی میکرو دیجیتال، امکان ذخیره‌سازی بیشتر حجم زیادی از داده‌ها را در درایوهای کوچک و صرفه‌جویی در فضا را فراهم می‌کند.

عوارض رادیوگرافی دندان چیست؟

در شرایط اضطراری برای خانم‌های باردار هیچ نگرانی‌ای درباره در معرض اشعه ایکس دستگاه دیجیتال قرار گرفتن وجود ندارد. اقدامات احتیاطی مانند استفاده از «پیش‌بندهای سرب دولایه» قرار گرفتن در معرض رادیوگرافی را بسیار کاهش می‌دهد. زنانی که در حال شیردهی هستند یا سعی در بارداری دارند، نیازی به تعویق در پرتوهای ایکس ندارند.

سخن پایانی

شما دراین مقاله با رادیوگرافی دندان آشنا شدید.همچنین از انواع و مزایا و عوارض آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول

رادیوگرافی دندان چقدر طول می کشد ؟

یک آزمون معمولی حدود 15 دقیقه زمان می برد و تصویر توسط رادیولوژیست کنترل می شود و بعد از نوشتن تفسیر، آن را به بیمار ارائه می نماید.

آیا عارضه ای بعد از گرفتن رادیوگرافی ایجاد می شود ؟

فواید حاصل از این رادیوگرافی ها بسیار بیشتر از خطر فرضی اندک ایجاد شده از آن هاست.مقدار تشعشع لازم با استفاده از دستگاه های پیشرفته ای که وجود دارد فوق العاده کم است و عارضه ای را برای بیمار به دنبال ندارد.

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا