آبسه دندان یک عارضه دردناک است که نیازمند مراقبت و رسیدگی می‌باشد تا در همان مراحل اولیه، دندان درد شما درمان شده و از ورود عفونت به خون جلوگیری شود. دندان پزشکان توصیه می‌کنند جهت تشخیص به موقع پوسیدگی دندان، پیشگیری و درمان عفونت لثه هر شش ماه یکبار برای عکس و جرم‌گیری به مراکز دندان پزشکی مراجعه کنید. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که انواع مختلف آبسه دندان چیست و در ادامه با علل، علائم، راههای پیشگیری و درمان آبسه دندان آشنا خواهیم شد.
فهرست مطالب
- آبسه دندان چیست؟
- معرفی انواع آبسه دندان
- دلایل ایجاد آبسه دندان چیست؟
- علائم ایجاد آبسه دندان چیست؟
- راههای پیشگیری از ایجاد آبسه دندان چیست؟
- عوارض جانبی آبسه چیست؟
- روش های درمان های آبسه دندان چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
آبسه دندان چیست؟
دندان آبسه شده یک مجموعه از چرک است که در نتیجه‌ی عفونت باکتریایی می‌تواند در قسمت‌های مختلف دندان ایجاد شود و بعضی اوقات آبسه‌ی دندان نامیده می‌شود. دندان آبسه شده باعث درد متوسط تا شدید می‌شود که بعضی اوقات می‌تواند تا گوش یا گردن شما نیز گسترش پیدا کند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله برداشتن لمینت دندان را بخوانید.بدون درمان، دندان آبسه شده و درمان عفونت لثه‌ای که ایجاد شده، ممکن است به یک وضعیت جدی و تهدیدکننده‌ی زندگی تبدیل شود.
معرفی انواع آبسه دندان
سه نوع اصلی آبسه دندان وجود دارند که عبارنتد از :
- لثه: آبسه لثه در کودکان و بزرگسالان فقط بافت لثه را تحت تاثیر خود قرار می دهد و تاثیری بر روی دندان یا بافت بین دندانی ندارد.
- پریودنتال: این نوع آبسه لثه از ساختارهای بافت استخوانی نگهدارنده دندان ها شروع می شود.
- پری آپریکال: این نوع آبسه از بافت نرم پالپ دندان آغاز می گردد.
در صورت ایجاد آبسه در دهان معمولاً درمان بیماری لثه و درمان کیست دهان نیاز است است، در غیر این صورت وضعیت نامطلوب ناشی از آبسه تشدید شده و باعث از بین رفتن بافت استخوانی می شود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان های لکه‌های سفید دندان را بخوانید.
دلایل ایجاد آبسه دندان چیست؟
- پوسیدگی دندان
- عفونت دهان و دندان
- بیماری های لثه
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
علائم ایجاد آبسه دندان چیست؟
آبسه های دندانی می توانند به سرعت و در کوتاه ترین زمان ممکن ایجاد شوند و اغلب دردناک هستند. این نکته را نیز باید در نظر داشت که علامت ایجاد آبسه، فقط درد نیست و علائم دیگری نیز دارد.
هریک از این علائم را دارد باید فورأ به پزشک مراجعه کند:
- درد زبان و دهان
- ورم صورت، گردن و گونه‌ها
- احساس خارش یا سوزش روی پوست
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
- سردرد شدید
- دو بینی یا از دست دادن بینایی
- افتادگی پلک‌ها
- مشکل تنفسی
- گیجی
راههای پیشگیری از ایجاد آبسه دندان چیست؟
نکات زیر باید به کاهش احتمال ایجاد عفونت دندان کمک کنند:
- روزانه دو بار مسواک بزنید و از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
- از شستشوی دهان یا نوشیدن هر چیزی بلافاصله پس از مسواک زدن خودداری کنید.
- حداقل یک بار در روز از مسواک‌های بین دندانی یا نخ دندان استفاده کنید.
- مصرف غذاها و نوشیدنی قنددار را محدود کنید.
- به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.
- اگر عفونت دندان رخ دهد، فوراً باید به دندانپزشک یا پزشک خود مراجعه کنید.
داروهای خانگی زیر را می‌توان همراه با درمان‌های تجویز شده استفاده کرد.
عوارض جانبی آبسه چیست؟
در اکثریت موارد ابتلا، عوارض جانبی فقط زمانی مشاهده می شوند که آبسه درمان نشده به حال خود رها شود. به هر حال، امکان مشاهده عوارض حتی پس از استفاده روش های درمانی موثر نیز وجود دارد، اما این شرایط در موارد بسیار نادر مشاهده می شود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله لق شدن دندان دائمی را بخوانید. عوارض جانبی احتمالی تشکیل آبسه به شرح زیر هستند:
تشکیل کیست دندان:
یک حفره پر شده با مایع می تواند در پایین ریشه دندان در صورت درمان نشدن تشکیل شده و باعث ایجاد مشکل برای بیمار شود. کیست لثه در بافت نرم به عنوان یک برآمدگی بدون درد کوچک ظاهر می شود. عرض این کیست در لثه اغلب کمتر از 3 سانتی متر است. کیست می تواند زیر پوست قسمت پایینی لب، داخل گونه ها یا لثه ها بوجود بیاید و معمولا تا زمانی که تبدیل به کیست لثه عفونی نشده باشد دردی را بوجود نمی آورد و علائم کیست دندان ناچیز است .
یک کیست فک ادنتوژنیک بدون درد ست. ممکن است متوجه آن نشوید. اما در تصویربرداری با اشعه ایکس به صورت یک ناحیه تیره در استخوان مشاهده می شود. وقتی کیست ادنتوزنیک بزرگ و عفونی شود، همراه با درد است .این کیست همچنین باعث متورم شدن استخوان فک می شود و دندان ها را حرکت می دهد.
استئومیلیت:
باکتری های موجود در آبسه می توانند به جریان خون وارد شده و باعث ایجاد عفونت استخوان و مغز استخوان شوند.
ترومبوز سینوس کاورنوس:
گسترش باکتری ها می تواند باعث ایجاد یک لخته خونی در بخش کاورنوس سینوس شود که یک رگ بزرگ در مرکز مغز انسان است.
روش های درمان های آبسه دندان چیست؟
تنها کسی که می تواند بطور موثر برای شما درمان عفونت لثه و آبسه را انجام دهد، دندان پزشک است. درمان آبسه دندان می تواند شامل روش های درمان معمول دندان پزشکی و گاهی اوقات در شرایط خاص استفاده از عمل جراحی لثه برای بیمار باشد. در این حالت نحوه درمان آبسه دندان می تواند شامل موارد زیر باشد:
شکافتن
درمان آبسه نیازمند ایجاد شکاف (بریدگی) در کیسه چرک (محل تجمع باکتری) و خارج کردن مایع از آن است. به منظور انجام این کار از داروی بی حسی برای تسکین درد دندان بیمار استفاده می شود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ارتودنسی دو دندان جلو را بخوانید.
درمان آبسه پری آپریکال
اغلب عصب کشی دندان می تواند برای خارج کردن آبسه مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت از دریل مخصوص برای ایجاد یک سوراخ در سر دندان استفاده می شود و به این ترتیب امکان خارج شدن چرک از لایه داخلی دندان ایجاد خواهد شد. در این زمان هر گونه بافت آسیب دیده از ناحیه پالپ دندان خارج می شود.
در نهایت با استفاده از مواد مخصوص پر کردگی می توان فضای خالی ایجاد شده در دندان را پر کرد و از ایجاد عفونت های بعدی در این محل جلوگیری نمود.
درمان آبسه پریودنتال
در این حالت آبسه تخلیه شده و حفره پریودنتال تمیز می شود. در ادامه سطح ریشه دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص دندانپزشکی در زیر خط لثه صاف می شود. انجام این کار به درمان دندان و جلوگیری از ایجاد عفونت های بعدی کمک می کند.
عمل جراحی
بیماران مبتلا به آبسه پری آپریکال و عفونت عود کننده ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی برای برداشتن بافت آسیب دیده داشته باشند. انجام این کار توسط یک جراح دهان و دندان امکان پذیر است. از طرف دیگر افراد مبتلا به آبسه پریودنتال و عفونت عود کننده مربوط به آن ممکن است نیاز به تغییر شکل بافت لثه و حذف حفره پریودنتال داشته باشند. این عمل جراحی نیز توسط جراح دهان و دندان انجام می شود. در صورتی که پس از درمان آبسه دندان و پس از عمل جراحی آبسه دوباره عود کند، ممکن است دندان آسیب دیده برای درمان مشکل کشیده شود.
درمان درد
داروهای مسکن موجود در داروخانه ها (داروهای کاهش دهنده درد) می توانند برای کاهش درد بیمار تا زمان ارائه خدمات درمانی مناسب به وی موثر باشد. در این رابطه لازم است دستور العمل ذکر شده بر روی بسته بندی دارو به دقت رعایت شود. در هر حال توجه داشته باشید داروهای مسکن برای کاهش درد در نظر گرفته شده و هیچگاه نمی تواند جایگزین ملاقات با دندان پزشک و درمان عفونت دندان و آبسه شود.
آسپیرین، ایبوپروفن یا تیلنول (پاراسیتامول) همگی داروهای مسکن ضد درد هستند. با این وجود باید توجه کرد که مصرف بعضی داروها برای همه افراد بیمار مناسب نیستند.
آپیکواکتومی
بعضی اوقات،RCT برای خلاص شدن از عفونت دندان کافی نیست. در چنین مواردی، دندانپزشک ممکن است روشی بنام آپیکواکتومی یا برداشتن انتهای ریشه را توصیه کند. این روش شامل باز کردن لثه‌ها برای از بین بردن انتهای ریشه‌ی دندان به همراه هر نوع بافت آلوده‌ای است.
آنتی‌بیوتیک‌ها
همچنین ممکن است یک دندانپزشک برای کاهش عفونت و جلوگیری از شیوع آن آنتی‌بیوتیک تجویز کند.اگر عفونت قبلاً شیوع پیدا کرده باشد، ممکن است فرد نیاز به ادامه‌ی دوره درمان آنتی بیوتیکی خود داشته باشد. از طرف دیگر، ممکن است نیاز به تغییر نوع دیگری از آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.اگر عفونت شدید باشد، ممکن است فرد نیاز داشته باشد که در بیمارستان بماند و از طریق قطره‌ی داخل وریدی آنتی‌بیوتیک دریافت کند.
زه کشی
در موارد خاص، ممکن است لازم باشد چرک مستقیماً از محل عفونت تخلیه شود.برای مثال، زهکشی ممکن است لازم باشد تا چرک از آبسه پارافارنژال در قسمت پشت دهان خارج شود.
درمان سپسیس
سپسیس یک وضعیت پزشکی جدی است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به شدت به یک عفونت در خون واکنش نشان می‌دهد. سپسیس بدون درمان می‌تواند منجر به شوک سپتیک شود. با شوک سپتیک، فشار خون فرد به طرز خطرناکی پایین می‌آید که می‌تواند منجر به نارسایی اندام و حتی مرگ شود.افرادی که به بیماری سپسیس مبتلا هستند، نیاز به معالجه از بخش مراقبت‌های ویژه دارند. چنین درمانی معمولاً شامل آنتی بیوتیک‌ها و مایعات داخل وریدی است.
سایر اقدامات درمانی نیز ممکن است برای حمایت از اعضای بدن و محدود کردن آسیب‌های ناشی از عفونت لازم باشند. چنین درمانی ممکن است شامل دیالیز یا جراحی باشد.
سخن پایانی
شما دراین مقاله با آبسه دندان آشنا شدید.همچنین از علائم و روشهای پیشگیری و درمان آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا دراسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
فرق کیست و آبسه چیست؟
بسیاری از بیماران فرق کیست و آبسه را نمی‌دانند و آن‌ها را باهم اشتباه می‌گیرند. از طرف دیگر بسیاری از دندان‌پزشکان هم از توضیح واضح تفاوت طبقه‌بندی کیست و abscess و ارتباط این دو باهم ناتوان‌اند. بیماران همیشه این سؤال رادارند که آیا کیست وabscess یکی هستند و اگر خیر آیاabscess می‌تواند منجر به کیست شود یا خیر.
آبسه می‌تواند خطرناک باشد؟
بسه دندانی در نوع خود در آغاز خطر جانی ندارد. ولی می‌تواند تبدیل به یک خطر شود و حتی سلامتی شمارا تهدید کند. abscess دندانی چند سرنوشت می‌تواند داشته باشد. در یک حالت وقتی abscess به فضاهای فک و صورت شما گسترش پیدا کند و حتی می‌تواند تنفس را مختل کند. در حالت خطرناک دیگر، گسترش آن در فضا‌ها به ترومبوز سینوس کاورنوس و حتی مرگ می‌تواند منجر شود. در حالت‌های دیگر گسترش عفونت متعاقبabscess می‌تواند به حضور عفونت در خون (سپتی سمی)، مننژیت و … منجر شود. abscessدندانی از جمله مواردی است که ممکن است اورژانس بستری شدن در بیمارستان برای بیمار ایجاد کند. اما تمام این موارد خطرناکی که اشاره شد، در موارد بسیار پیشرفته عفونت‌های دندانی هم بسیار نادر بوده و در افراد با ایمنی نرمال به‌ندرت ممکن است مشاهده شوند. بنابراین علیرغم اینکه باید حتماً در صورت بروز abscess دندانی، در اسرع وقت مبادرت به درمان کنید، از بابت خطرات جانی نگران نباشید
