درمان های دندانپزشکی

پروتز دندان چیست، چه کابردی دارد و مناسب چه کسانی است؟ + بررسی انواع پروتز دندان و عوارض آن

وقتی دندانی از بین میرود و کشیده می‌شود، جای آن دندان برای همیشه خالی میماند مگر اینکه با روشی این جای خالی پر شود. پروتز دندان، مهمترین روش جایگزین دندان های از دست رفته است. با ما همراه باشید تا شما را به طور کامل با تعریف پروتزهای دندانی، انواع آن ها و کاربرد پروتز دندان متحرک و ثابت در دندانپزشکی آشنا کنیم.


فهرست مطالب


پروتز دندان چیست؟

پروتز دندان در اصطلاح به معنی دندان مصنوعی یا تعویض دندان است که انواع مختلفی دارند، از روکش های ساده برای ترمیم یک دندان گرفته تا پروتزهای کامل دندان که دندان مصنوعی نامیده می شوند، جزو پروتز های دندان هستند ، دندان پزشکان به دلایل زیبایی یا پزشکی پروتز دندان متحرک و ثابت را تجویز می کنند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله لق شدن ایمپلنت دندان را بخوانید.

پروتز دندان چیست؟

انواع پروتز دندان چیست؟

سه نوع پروتز دندان وجود دارد که عبارت است از :پروتز دندان متحرک، پروتز دندان ثابت، ایمپلنت

پروتز دندان ثابت

در بین عموم پروتز ثابت دندان به عنوان روکش دندان مرسوم است. دو نوع پروتز دندان ثابت وجود دارد که عبارتند از:

  • روکش تک واحدی دندان (single dental crown)

در بین عموم پروتز ثابت دندان به عنوان روکش دندان مرسوم است که معمولا زمانی دندان احتیاج به روکش دارد که ساختار آن ضعیف شده ودندان نیاز به حفاظت و حمایت با روکش دارد ، گاهی برای زیبایی دندان نیز از روکش استفاده می شود .البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان های لکه‌های سفید دندان را بخوانید.در برخی از اوقات به دلیل نقص عملکرد دندان (مشکلات فانکشنال)، روکش به جویدن غذا می کند.

پروتز دندان ثابت
  • بریج دندان ( dental bridges)

بریجهای دندانی یکی دیگر از انواع پروتز دندان ثابت هستند که بیشتر به عنوان پروتز ثابت دندان مرسوم است.افرادی از این نوع پروتز دندان استفاده می کنند که یک یا تعداد زیادی از دندانهای خود را از دست داده اند و یک دندان در جلو و یک دندان در عقب این دندان ها دارند که با تراش دو دندان مجاور ناحیه خالی از دندان، یک پل (bridge ) بین دندانهای پایه زده می شود تا ناحیه خالی از دندان پر شود وفرد دوباره توانایی جویدن غذا را باز یابد .البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله برداشتن لمینت دندان را بخوانید.

پروتز دندانی متحرک

گاهی به دلایل متعدد نمیتوان از پروتزهای دندانی ثابت برای جایگزینی دندانهای از دست رفته استفاده کرد. در این صورت پروتزهای متحرک به کمک افزاد بی دندان یا با تعدادی دندان از دست رفته و دندانپزشکان می آید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ارتودنسی دو دندان جلو را بخوانید. پروتز متحرک همانطور که از نام آن بر می آید به راحتی داخل دهان گذاشته و یا برداشته میشود .

پروتز دندانی متحرک

پروتزهای دندانی متحرک بر سه نوع اند:

1.پروتز دندانی پارسیل (partial prosthesis)

آن چیزی که در بین عموم جامعه با عنوان « دندان تکه ای » موسوم است همین نوع از انواع پروتز هستند. پروتز پارسیل خود انواع گوناگونی دارد : برای مثال پروتزهای پارسیل تمام آکریل ( فلیپر ) ، معمولا به عنوان یک درمان موقتی در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرند.

نوع دیگر پروتزهای پارسیل پروتزهای کرم کبالت است که از قدیم الایام به عنوان درمان بی دندانیها با انتهای آزاد ( کسانی که دندانهای خلفی دندانهای عقبی خود را از دست داده اند و دندانی جهت پایه برای پروتز ثابت ندارند ) یا کسانی که به هر دلیل نمیخواهند از پروتز ثابت دندان استفاده کنند مورد استفاده قرار می گرفته است. این انواع پروتز شامل ترکیب آکریل ( بخش صورتی دست دندان « لثه پروتز ») و آلیاژ فلزی هستند کهکه بخش عمده آن را کرم و کبالت شامل میشود .معمولا به علت فلزی بودن گیره ها ظاهری نا خوشایند دارند. به همین علت امروزه انواع دیگری از پروتز پارسیل طراحی شده که بخش فلزی آن نیز به صورت رنگ دندان میباشد و به آنها پروتز پارسیل felexite گفته میشود.

2. پروتز کامل دندان یا دست دندان ( denture)

حتما دست دندانهای پدر بزرگها و مادر بزرگها را دیده اید. این نوع از پروتز متحرک برای افرادی مورد استفاده قرار میگیرد که تمام دندانهای خود را از دست داده اند . هر چند امروزه با پیدایش ایمپلنتهای دندانی ، استفاده از این انواع پروتز متحرک کمتر شده، اما هنوز به عنوان کم هزینه ترین درمان بی دندانی مورد استفاده قرار میگیرد.
پروتز کامل نیز دارای دو نوع معمولی و لثه نرم است .
نکته مهم این که پروتز کامل دندان از دو بخش تشکیل میشود یکی دندانها که سفید هستند و دیگری بخش صورتی پروتز که در بین بیماران با عنوان « لثه پروتز » موسوم است.این بخش لثه پروتز باید مستحکم باشد که بتواند کارآیی لازم را داشته باشد.

دست دندان ( denture)

شاید این سوال پیش بیاید که “پس نقش پروتزهای کامل یا پارسیل با لثه نرم چیست ؟”

در واقع لثه نرم به صورت یک لایه با ضخامت ۱-۲ میلی متری در زیر لثه سخت پروتز به مدت کوتاه استفاده میشود تا تورم یا التهابات لثه بیمار برطرف شده و بستر مناسبی برای دریافت پروتز با لثه سخت فراهم شود.
اگر پروتز با لثه نرم قرار باشد که به طور دایم مورد استفاده قرار بگیرد ، هرچند در ابتدا استفاده از آن بسیار راحت تر است اما نه تنها کار آیی آن بسیار پایینتر است بلکه باعث تخریب بافت لثه باقیمانده در دهان فرد میشود. در عین حال تمیز نگه داشتن پروتزهای قابل انعطاف ( لثه نرم ) بسیار سخت تر است و احتمال رشد انواع باکتریها و قارچها در خلل و فرج آنها زیاد است.

3.اوردنچر ( over denture )

اوردنچر نیز نوعی درمان پروتز دندانی متحرک است که در واقع دست دندان کاملی بوده که روی دو پایه دندانی یا چند پایه ایمپلنت می نشیند. به نسبت پروتز کامل دندان راحت تر است اما به هر حال متحرک است و راحتی آن از پروتز ثابت دندان کمتر است.

اوردنچر ( over denture )

پروتز دندان چگونه ساخته می‌شود؟

روند ساخت و آماده شدن دندان مصنعی میتواند چند هفته طول بکشد و شما شاید لازم باشد چند جلسه برای اینکار به مطب دنداپزشک یا متخصص پروتز دندان خود مراجعه کنید. بر همین اساس، روند آماده سازی این دستگاه های دندانپزشکی چند مرحله خواهد بود:

  • مرحله اول ارزیابی فک های بالا و پایین شما است. دندانپزشک موقعیت فک ها، هماهنگی و میزان فاصله بین آن ها را اندازه گیری میکند و به نوعی قالبگیری انجام میشود.
  • بر اساس قالب گرفته شده از لثه ها و فک های شما، با کمک مواد مخصوص موم مانند و شکل پذیری مثل پلاستیک، پروتزهای دندانی ساخته میشوند.
  • پروتز ها آماده جاگذاری و نصب میشوند.
  • تنظیمات لازم جهت راحتی و آسایش بهتر نیز بعدها انجام میشود.

مدت دوام پروتز دندان چقدر است؟

در ابتدا عادت کردن به پروتز دندان کمی طول می کشد. ممکن است پروتز دندان به دلیل التهاب بافتی داخل دهان در جای مناسبش ثابت نشود و شما را اذیت کند که در این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید ودر صورت لزوم پروتز دندان تنظیم شود .برای طولانی شدن مدت دوام پروتز دندان ، رعایت بهداشت الزامی است ، حتی در صورت نگهداری تمیز و خوب از پروتز دندانی دوام آن در طول حیات فرد است .

روش های مراقبت از پروتز دندان متحرک چگونه است؟

  • دوبارمسواک زدن در روزبرای پروتز دندان متحرک
  • در روزهای ابتدایی استفاده از پروتز دندان در هنگام خواب نیزدندان مصنوعی را خارج نکیند .
  • مراقبت از افتادن پروتز دندان در هنگام تمیز کردن آن
  • تمیز کردن سطح خارجی پروتز دندان با مسواک مخصوص دندان مصنوعی
  • تمیز کردن دهان و لثه ومخاط داخلی دهان با یک مسواک بسیار نرم
  • قرار دادن دندان مصنوعی یا پروتز دندان متحرک هفته ای یک بار داخل یک محلول ضدعفونی کننده به مدت 8 ساعت
  • قرار دادن پروتز دندان در هنگام عدم استفاده در یک ظرف آب نمک
  • قرار دادن پروتز دندان هنگام حمام رفتن داخل یک محلول تمیز کننده (یک قاشق چای خوری سرکه یا محلول سفید کننده خانگی (وایتکس ) و یک لیوان آب ) و شتشوی آن بعد از خارج کردن از محلول تمیز کننده
  • تمیز کردن دندان مصنوعی یا پروتز دندان بلا فاصله پس از خوردن غذاهای رنگی
  • قرار دادن پروتز دندان به مدت 6 تا 8 ساعت در ظرف محتوای آب و یک قاشق سفید کننده خانگی در صورت تغییر رنگ
روش های مراقبت

عوارض پروتز دندان چیست؟

از هر 300 نفرمراجعه کننده به دندانپزشک جهت پروتز دندان یک نفر دچار واکنش های داخل دهانی می شوند که علت این واکنش ها عبارتند از :رزین های اکرلیک، سمنت های درارای اوژنول، آلیاژهای فلزهای پایه، جیوه، طلا، مواد دارای پلی اتر یا اپیمین .

سخن پایانی

شما در این مقاله با پروتز دندان آشنا شدید.همچنین از کاربرد و عوارض و روشهای مراقبی از آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول

آیا پروتز دندانی غیرطبیعی است؟

دندانسازان و دندانپزشکان متخصص در پروتز، تمام تلاش خود را میکنند که پروتزها را به عنوان جانشین شایسته ای برای دندان های طبیعی شما بسازند. اگر نگاهی به آن ها بی اندازید خودتان متوجه میشوید که ظاهر آن ها چندان هم غیرطبیعی نیست و حتی طرح لبخند شما را هم زیباتر میکنند.

آیا پروتزهای دندانی روی صحبت کردن من تاثیر میگذارند؟

بعد از قرار دادن پروتزها روی لثه ها ممکن است در تلفظ برخی از کلمات دچار مشکل شوید. اگر چنین شد؛ سعی کنید با تمرین و تکرار، آواز خواندن یا صحبت کردن با دیگران، تلاش کنید تکلم خود را بهبود ببخشید. با گذشت چند روز به راحتی میتوانید با پروتزهای جدید خود صحبت کنبد.
گاهی اوقات ممکن است وقتی می خندید، سرفه می کنید یا لبخند می زنید، پروتز دندان لغزیده یا کمی جابجا شود که این طبیعی است و جای نگرنی وجود ندارد. اما به راحتیِ یک فشار با کمک زبان، دوباره میتوانید پروتز را به سر جای خودش برگردانید.

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا