وقتی دندانها سالم و از نظر ساختاری خوب به نظر می‌رسند، به لطف مینای دندان غیر زنده‌ای که آنها را می‌پوشاند، حس ندارند. مینا سخت ترین ماده در بدن انسان است، و آن را به ماده ای عالی برای مقاومت در برابر نیروهای جویدن و محافظت از بافت زنده حساس (معروف به مغز دندان یا پالپ) که در مرکز هر دندان است، تبدیل کرده است. اگر مینای دندان به دلیل آسیب دیدگی یا پوسیدگی به خطر بیفتد، پالپ می‌تواند تحریک شده و ملتهب شود و سیگنال‌های قوی را به مراکز درد در مغز کودک شما ارسال کند که خوب نیست.
دندان درد در کودکان بسیار شایع است. درک این نکته مهم است که دندان درد نشانه یک مسئله جدی‌تر است مانند کرم خوردگی دندان، که به عنوان پوسیدگی دندان نیز شناخته می‌شود که باید بدون تاخیر درمان شود. اگر کودک شما از دندان درد شکایت دارد، مطمئن شوید که برای جلوگیری از تشدید هرگونه عارضه یا علائم، بلافاصله قرار ملاقاتی با دندانپزشک ترتیب دهید.
فهرست مطالب
- علت دندان درد کودکان چست؟
- معرفی روشهای درمان خانگی دندان درد کودکان
- چه درمان‌های خانگی می‌توانند دندان درد را بدتر کنند؟
- چه موقع باید به دندانپزشک کودکان مراجعه کنیم؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
علت دندان درد کودکان چست؟
عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد دندان درد در کودکان شوند که از جمله شایع‌ترین آنها می‌توان به کرم خوردگی (پوسیدگی دندان)، تجمع پلاک، آسیب یا ضربه و بهداشت نامناسب دهان اشاره کرد. علت دندان درد به دندانپزشکان کمک می‌کند تا دوره درمانی را که برای این مورد مناسب است تعیین کنند.
در زیر برخی از مشکلات رایج دندانپزشکی ذکر شده است که می‌توانند به طور بالقوه باعث دندان درد شوند:
- حفره‌ها- حفره‌ها در نتیجه فعالیت کنترل نشده باکتریایی در حفره دهان ایجاد می‌شوند. رژیم غذایی و بهداشت در این مورد نقشی حیاتی دارد و برای جلوگیری از پوسیدگی دندان باید همیشه سالم باشد.
- دندان ترک خورده– شکستگی‌های جزئی دندان می‌تواند در نتیجه دندان قروچه در هنگام شب یا ساییدن دندانها یا جویدن آب نبات‌های سفت، یخ و سایر مواد غذایی ایجاد شود.
- شل شدن پر شدگی‌ها- مراقبت از کلیه ترمیم‌های قبلی دندانپزشکی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا در صورت شل شدن آنها، برای جلوگیری از عفونت ثانویه و سایر عوارض، باید در اسرع وقت تعویض شوند.
- آبسه- آبسه نشانه عفونت است و اغلب می‌تواند همراه با دندان درد باشد. این حفره‌های پر از چرک برای سالم ماندن دندان طبیعی و جلوگیری از عوارض دندانی باید تخلیه شوند.
- وضعیت سینوس– دندان درد اغلب می‌تواند در نتیجه عفونت‌های تحت تأثیر سینوس‌های دهانی ایجاد شود. اگر دندانپزشک به شما گفت که دندان و لثه شما مشکلی ندارد، ممکن است مجبور شوید برای بررسی سینوس‌ها به پزشک مراجعه کنید.
معرفی روشهای درمان خانگی دندان درد کودکان
حالا که ایده بهتری درباره دلایل بروز این اتفاق دارید، بیایید ببینیم برای دندون درد بچه چی خوبه. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله فیشور سیلانت چیست را بخوانید. توجه داشته باشید که اگر کودکتان به هریک از مواد خوراکی که در ادامه آمده در این لیست حساسیت دارد، به هیچ عنوان از آن روش برای درمان درد دندان کودکان استفاده نکنید.
از الکل هم (به هر شکل و مقداری) برای تسکین درد به هیچ عنوان استفاده کنید. الکل نه تنها درد را از بین نمی‌برد، بلکه ممکن است باعث سوختگی الکلی هم در دهان کودک بشود.
1- دندان درد – شست‌وشو با محلول گرم آب نمک
یک مسکن فوری درد دندان کودک که اتفاقا کاملا بدون خطر است، شست‌وشوس دهان کودک با آب نمک است. نمک باکتری‌ها را از بین می‌برد، و آب گرم هم با کاهش التهاب ورم لثه را کاهش می‌دهد. نصف قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید، و آن را مانند دهانشویه در دهان بگردانید.
2- دندان درد – استفاده از خمیر سیر
برای درمان خانگی دندان درد کودکان از سیر هم میتوانید استفاده کنید؛ هرچند که می‌دانیم بوی خوشی ندارد و می‌تواند برای کودک شما کمی هم تند باشد. با این وجود، این ماده همچنان پاسخ قدرتمندی برای سوال “برای دندون درد بچه چی خوبه” است.سیر خواص ضد باکتریایی معروفی دارد؛ خواصی که به آن اجازه می‌دهد باکتری‌های مضری که باعث ایجاد پلاک دندانی می‌شوند را هم از بین ببرد. سیر به عنوان یک مسکن هم عمل می‌کند.
برای تهیه این مسکن فوری درد دندان کودک یکی دو حبه سیر را له کنید. وقتی خوب خمیر شدند، با یک گوش پاک‌کن تمیز کمی از آنها را به ناحیه دردناک بمالید. ضمنا اضافه کردن اندکی نمک به این خمیر هم می‌تواند تحریک ناشی از عفونت را کاهش دهد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله روکش دندان شیری کودکان را بخوانید.
3- دندان درد – استفاده از کمپرس سرد
این هم یک روش مطمئن و بدون ریسک برای تسکین دندون درد بچه است. تنها باید یک کمپرس سرد را روی گونه فرزندتان و نزدیک به ناحیه ملتهب قرار دهید. اینکار با انقباض عروق خونی و کاهش تورم و التهاب به تسکین دندان درد کودکان کمک می‌کند.کمپرس را به مدت 20 دقیقه روی ناحیه دردناک نگه دارید، و هرچند ساعت یکبار این روند را تکرار کنید تا درد آرام شود.
4- دندان درد – استفاده از چای کیسه‌ای نعنافلفلی
نعنافلفلی شاید خوشمزه‌ترین مسکن برای درد کودک باشد، برخلاف طعم نه‌چندان دلپذیر بعضی راه‌های درمان دندان درد کودکان در طب سنتی! (در بخش‌های بعد پیشنهادات طب سنتی را هم مرور می‌کنیم).شما میتوانید از چای کیسه‌ای نعنافلفلی برای از بین بردن درد و آرام کردن لثه حساس استفاده کنید. یک چای کیسه‌ای نعنافلفلی تازه استفاده‌شده را برای چنددقیقه در فریزر قرار دهید؛ و بعد آن را بین گونه و لثه کودک قرار دهید تا ناراحتی او تسکین پیدا کند.
اگر چای کیسه‌ای نعنافلفلی ندارید، یکی راه جایگزین (اما مشابه) برای درمان خانگی دندان درد کودکان این است که چندقطره اسانس نعنافلفلی را با روغن میخک مخلوط کنید، یک تکه پنبه را به آن آغشته کنید، و آن را روی ناحیه دردناک بگذارید.
5- دندان درد – استفاده از مسکن‌های بدون نسخه
اگر ناراحتی کودک همچنان ادامه داشت، آنموقع برای دندون درد بچه چی خوبه؟ در این حالت می‌توان از داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن و استامینوفن برای کاهش درد استفاده کرد. البته با رعایت یک نکته مهم! مطمئن شوید که دوز توصیه‌شده برای کودکان را رعایت می‌کنید.
پیشنهاد می‌کنیم برای تعیین دوز مسکن فوری درد دندان کودک، حداقل به صورت تلفنی با دندانپزشکی کودکان مشورت کنید، تا اینکه زمان ویزیت برسد.
6- دندان درد – شست‌وشو با هیدروژن پراکسید رقیق شده
هیدروژن پراکسید یک راه حل موثر برای درمان درد دندان کودکان به دلیل عفونت است؛ اما در صورت بلعیدن می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین اگر سن فرزندتان کم است، شاید بخواهید روش دیگری را امتحان کنید.محلولی با غلظت سه درصد آماده کنید، تا کودک از آن به عنوان دهانشویه برای 30 ثانیه استفاده کند. پس از بیرون ریختن، از کودکتان بخواهید چندبار دهان‌اش را با آب شست‌وشو دهد.
7- دندان درد – استفاده از دهانشویه آویشن
آویشن دارای خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی است، و در کنار تمام استفاده‌های دارویی‌اش به عنوان درمان خانگی دندان درد کودکان هم کاربرد دارد.چند قطره اسانس آویشن و اندکی آب را با هم ترکیب کنید، و با پنبه آن را روی ناحیه ملتهب بمالید. همچنین میتوانید یک فنجان دمنوش برگ آویشن آماده کنید تا وقتی که خنک شد، کودکتان بتواند از آن به شکل دهانشویه استفاده کند.
8- دندان درد – استفاده از روغن میخک
میخک هم خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد، و به مبارزه با دندون درد بچه کمک می‌کند. این ماده اوژنول (Eugenol) دارد که یک نوع بی‌حس‌کننده طبیعی است؛ و در راه‌های درمان دندان درد کودکان در طب سنتی هم به آن اشاره شده.
یک تکه پنبه کوچک را به روغن میخک آغشته کنید، و آن را روی نقطه‌ای که درد وجود دارد بمالید. بسته به توان، فرزند شما همچنین می‌تواند یک گل میخک را بجود تا روغن آن آزاد شود، و برای کاهش ناراحتی آن را حدود 30 دقیقه روی محل درد نگه دارد.
9- ماساژ با ژل آلوئه ورا
شاید وقتی در اینترنت جستجو می‌کردید که برای دندون درد بچه چی خوبه، انتظار دیدن این ماده را نداشتید. اما واقعیت این است که آلوئه ورا دارای خواص ضد باکتریایی طبیعی است و به از بین بردن باکتری‌های دهان که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، کمک می‌کند. کافیست ژل آلوئه ورا را روی ناحیه دردناک بمالید و به آرامی ماساژ دهید.
چه درمان‌های خانگی می‌توانند دندان درد را بدتر کنند؟
برخی از داروهای خانگی وجود دارد که ممکن است در اینترنت با آنها روبرو شوید و در نهایت باعث جلوگیری از بدتر شدن درد دندان شما شوند. هنگام تلاش برای مدیریت دندان درد، سعی کنید از انجام این موارد اجتناب کنید:
- ور رفتن دندان با زبان، اشیاء نوک تیز، یا انگشت.
- جویدن غذا از طرف آسیب دیده می‌تواند باعث بدتر شدن دندان درد شود. در عوض از سمت سالم غذا را بجوید تا دندان آسیب دیده درمان شود.
- نوشیدنی‌ها و غذاهای بسیار گرم و بسیار سرد می‌توانند باعث ایجاد درد شدیدی در دندانی شوند که از قبل بسیار حساس است. سعی کنید از خوردن بستنی، یخ، نوشابه، چای داغ، قهوه داغ و سوپ خودداری کنید.
- غذاهای قندی می‌توانند باعث تشدید دندان درد و بدتر شدن آنها شوند. باید کاملاً از مصرف آنها اجتناب شود.
چه موقع باید به دندانپزشک کودکان مراجعه کنیم؟
در حالی که برخی شرایط می توانند باعث درد دندان ارجاع شده (مانند عفونت سینوسی) شوند، اما بیشتر مواقع دندان درد در نتیجه آسیب دندان یا پوسیدگی دندان است. بنابراین آیا برای دندان درد کودک باید سریع به دندانپزشک مراجعه کرد؟
در اکثر موارد، پاسخ مثبت است، زیرا دندانهای سالم باعث دندان درد نمی‌شوند و درد دندان برای کودک شما یک تجربه ناراحت کننده است. اگرچه همه موارد اورژانسی دندانپزشکی نیازی به ویزیت بعد از ساعت اداری ندارند، اما در صورت رسیدگی فوری به مشکلات دندان، کودک شما درد و استرس کمتری را تجربه خواهد کرد.
در اینجا چگونگی نحوه پاسخگویی به رایج‌ترین مسائل دندانپزشکی و جراحات کودکان و کمک به کودک برای لذت بردن از لبخندی زیبا، سالم و بدون درد آورده شده است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله فضا نگهدارنده دندان کودکان را بخوانید.
دندان درد
دندان درد می‌تواند ضربات مبهم یا درد شدیدی ایجاد کند که در بهترین حالت ناخوشایند و در بدترین حالت شدید است. بیشتر دندان دردها به دلیل پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا عفونت ایجاد می‌شوند، اگرچه می‌توانند از سایر مشکلات دندانی مانند دندان قروچه یا ساییدن دندانها روی هم (که به بروکسیم معروف است) نشات بگیرند.
مهم نیست که علت چیست و حتی اگر علائمی از آسیب مشاهده نکنید، درد دندان نشانه این است که کودک شما نیاز به مراجعه به دندانپزشک کودکان دارد. در ضمن، میتوانید با شستن دهان کودک با آب نمک، استفاده از چند قطره روغن میخک با یک پنبه یا استفاده از داروهای ضد درد به کاهش درد دندان کودک کمک کنید.
درد یا تورم
اگر کودک شما هنگام جویدن دچار تورم صورت، لثه های قرمز، یا درد یا حساسیت دندانی شده است، ممکن است دارای دندان آبسه کرده باشد. یک دندان آبسه کرده در اثر عفونت باکتریایی، دارای توده چرک است که در لثه‌ها یا در انتهای ریشه دندان گیر کرده است. یک دندان آبسه کرده می‌تواند علاوه بر ایجاد درد در گوش، گردن یا فک، باعث ایجاد درد در خود دندان شود.
از آنجا که یک دندان آبسه کرده می‌تواند باعث درد شدید و خطرات جدی برای سلامتی شود، جستجوی سریع مراقبت‌های اورژانسی از دندانپزشک کودکان بسیار حیاتی است. اگر کودک شما دارای درد شدید یا تپنده دندان است که همراه با تب، تورم صورت، ضربان قلب سریع، گیجی یا مشکل در تنفس یا بلع است، کودکتان را به نزدیکترین اورژانس ببرید. این علائم ممکن است به معنای گسترش عفونت به فک یا بافتهای اطراف باشد که برای جلوگیری از بیماری تهدید کننده زندگی معروف به سپسیس به درمان سریع پزشکی نیاز دارد.
شکستگی یا لب پر شدگی
اگرچه ممکن است درد ایجاد کنند یا نکنند، اما لب پر شدگی و شکستگی‌ها باید در اسرع وقت ارزیابی و درمان شوند تا از عوارض ناخوشایند مانند درد، آسیب بیشتر، آبسه دندان یا از دست دادن دندان جلوگیری شود.
اگر کودک شما دندان لب پر شده، ترک خورده و شکسته دارد، در اسرع وقت با دندانپزشک کودک تماس بگیرید. در حالی که منتظر هستید، میتوانید با غرغره آب گرم و نمک یا با استفاده از کیسه یخ تا 20 دقیقه در هر ساعت، به طور موقت درد کودک خودتان را تسکین دهید. اگر هر تکه‌ای از دندان را در دهان خود یافتید، میتوانید قطعات را در شیر سرد یا محصول نگهداری دندان اضطراری حفظ کنید.
دندان از دست رفته
جدا از مواقعی که دندانهای شیری ما به طور طبیعی می‌افتند، دندانهای ما نباید حرکت کنند- چه رسد به اینکه لق شوند یا شل شوند. همانطور که گفته شد، افتادن دندان به هر روشی، نیاز به مراقبت فوری توسط دندانپزشک کودک دارد تا بتواند دندان را نجات دهد و از عوارض بعدی جلوگیری کند.
اگر کودک شما در اثر حادثه دچار از دست دادن یا شل شدن دندان شد، برای کنترل خونریزی از پد گاز استریل استفاده کنید و سپس برای قرار دادن سریع دندان در جایش اقدام کنید. هنگام برداشتن دندان از دست زدن به ریشه‌های دندان خودداری کنید و سپس آن را به آرامی زیر آب روان و آرام بشویید. دندان را در یک ظرف کوچک شیر سرد یا یک محصول محافظت از دندان اضطراری مورد تأیید انجمن دندانپزشکی آمریکا قرار دهید. به طور متناوب، اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ و توانمند است، از کودک خود بخواهید که دندان را بین گونه و لثه نگه دارد تا از خشک شدن دندان در مسیر مراجعه به مطب دندانپزشکی کودکان جلوگیری کند.
برش روی داخل گونه‌ها، لب‌ها، یا زبان
هنگامی که کودک شما از طریق ورزش، کوهنوردی و بازی درگیر دنیای اطراف خود می‌شود، ممکن است هر از چند گاهی در دهان خود دچار بریدگی جزئی شود. بسیاری از این آسیب‌های سطحی دهان را می‌توان با کمک اولیه در خانه با خیال راحت و به طور موثر درمان کرد. به عنوان مثال، میتوانید منطقه را با آب سرد برای چند دقیقه بشویید یا یک مکعب یخ به کودک خود بدهید تا بمکد تا خونریزی و تورم را کاهش دهد، البته اگر سن آنها برای انجام این کار کافی باشد. در صورت نیاز میتوانید پارچه تمیز یا بانداژ را مستقیم روی آسیب قرار دهید تا خونریزی متوقف شود.
اگر کودک در بافت داخل دهان خود دچار آسیب شده است به طوریکه خونریزی متوقف نمی‌شود یا آسیب شدید به نظر می‌رسد، در نزدیکترین اورژانس به دنبال درمان فوری باشید. در صورتی که کودک دندان آسیب دیده یا افتاده دارد اولویت با توقف خونریزی است و می‌توان با مراجعه به دندانپزشک اورژانسی به نجات یا ترمیم دندان خراب یا آسیب دیده کمک کرد.
خونریزی لثه
اگر لثه‌های کودک قرمز یا متورم است یا به راحتی خونریزی می‌کند، ممکن است کودک دچار التهاب لثه شود. ورم لثه که اولین شکل بیماری پریودنتال (لثه) است، اغلب به دلیل تجمع بیش از حد پلاک در امتداد خط لثه ایجاد می‌شود. تا زمانی که پلاک به دلیل عادت‌های روزمره بهداشت دهان و دندان و ویزیت‌های معمول دندانها باعث ایجاد اختلال شود، پلاک باعث تحریک بافت لثه کودک شده و باعث می‌شود لثه به راحتی خونریزی کرده و قرمز و متورم شود.
التهاب لثه یک اورژانس فوری دندانپزشکی نیست، اگرچه باید سریعاً به دندانپزشک کودک مراجعه کنید تا با تمیز کردن عمیق از مشکلات جدی دندانپزشکی جلوگیری کند. علاوه بر سلامت بخشیدن به سلامت دهان و دندان کودک شما، مراجعه هر چه سریع‌تر به دندانپزشک اطفال می‌تواند کودک را از عوارض جانبی نامطلوب و ناخوشایند سلامت دهان، از جمله از دست دادن دندان و آسیب بافتی مصون نگه دارد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با دندان درد کودکان آشنا شدید. همچنین از روشهای درمان آن آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
دندانهای شیری چه موقع می افتد؟
دندانهای پیشین کودکان از سنین7-6 سال شروع به ریزش می کنند نکته مهم این است که دندانهای آسیابی آنان تا سنین 13-12 سال باقی می مانند چون دائمی های جانشین انان تا این سنین رویش پیدا نمی کنند.
آیا دندانهای شیری ریشه یا عصب دارند ؟
همه دندانها چه شیری وچه دائمی هم ریشه وهم عصب دارند به طور طبیعی ریشه دندانهای شیری در سن مخصوص خود کوتاه شده و می افتد امادندانهای آسیای کودک 6-5 ساله هنوز ریشه های بلند و محکمی دارند که در صورت بروز پوسیدگی گاهی نیازمند درمان عصب خواهند بود.
