شاید تاکنون برایتان پیش آمده باشد که با دیدن علائم و نشانه های نامعمول در لثه خود، مضطرب شده و به دنبال علت و راه درمان آن باشید. حال این سوال پیش می‌آید که از کجا بفهمیم بیماری لثه داریم؟ ما در این مطلب انواع بیماری های لثه و نشانه های آن را بررسی خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- لثه چیست؟
- ویژگی‌های لثه سالم چیست؟
- بیماریهای لثه چیست؟
- انواع بیماری لثه چیست؟
- ژنژیویت چیست؟
- پریودنتینت چیست؟
- علائم هشدار دهنده انواع بیماری لثه چیست؟
- دلیل سیاه شدن لثه چیست؟
- دلیل سفید شدن لثه چیست؟
- عقب رفتگی لثه چگونه اتفاق می‌افتد؟
- عفونت لثه چه خطراتی دارد؟
- سرطان لثه چیست؟
- علت ورم لثه چیست؟
- چه عواملی منجر به التهاب یا بیماری لثه می شوند؟
- درمان بیماری لثه چیست؟
- اگر بیماری لثه را درمان نکنیم چه می شود؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
لثه چیست؟
لثه یک بافت منسجم است که ریشه دندانها و استخوان فک را پوشش داده و از آنها در برابر خطرات احتمالی همچون عفونت و … محافظت می‌کند. البه برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله فرق دندانساز با دندانپزشک را بخوانید. این لایه حفاظتی ریشه دندانها را در موقعیت خود به صورت مستحکم احاطه کرده و استحکام را در این قسمت به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
در نتیجه زمانی که سلامت لثه به هر دلیلی با چالش مواجه شود، این شرایط به طور مستقیم بر سلامت دندانها نیز تاثیرگذار خواهد بود.توجه داشته باشید که حتی در موقعیتی که دندان‌های شما در سلامت کامل به سر می‌برند، ممکن است سلامت لثه شما در معرض خطر قرار داشته باشد و سلامت دندانها به هیچ عنوان تضمین کننده سلامت لثه محسوب نمی‌شود.
ویژگی‌های لثه سالم چیست؟
یک لثه سالم باید ریشه همه دندانها را به صورت کامل پوشانده و به رنگ صورتی باشد. هر گونه تغییر رنگ لثه میتواند نشان دهنده عدم سلامت آن باشد و درصورتی‌که شرایط آن مورد بررسی قرار نگیرد، ممکن است در آینده با خطرات جدی رو به رو شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله علل ایجاد حساسیت های دندان را بخوانید. این بافت استحکام بالایی داشته و نباید خون ریزی متعدد داشته باشد. در صورت مشاهده هر کدام از موارد زیر، حتماً برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- جدا شدن دندان یا دندانها
- لق شدن دندان یا دندانها
- تغییر رنگ لثه
- متورم شدن لثه
- حساسیت بالای لثه
- عقب نشینی و تحلیل لثه
- بوی بد و نامطبوع همیشگی دهان
از آن‌جایی که بیماریهای لثه در ابتدا بدون درد بوده و به مرور پیشرفت می‌کنند، اصولاً اکثر افراد خیلی دیر متوجه بروز بیماری در لثه خود می‌شوند.
بیماریهای لثه چیست؟
بیماریهای لثه به نوعی از التهاب لثه‌ها اطلاق می‌شود که معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی است. اگر بیماریهای لثه به موقع درمان نشود، ممکن است به عفونت خطرناک‌تری تبدیل شود که پریودنتیت نامیده می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هزینه جراحی فرنوم زبان را بخوانید. بیماریهای لثه و پریودنتیت اصلی‌ترین علت‌های از بین رفتن دندانها در افراد بزرگسال محسوب می‌شوند.
انواع بیماری لثه چیست؟
به طور کلی التهاب یا عفونت لثه را به دو دسته تقسیم می کنند:
بیماری لثه ناشی از پلاک و باکتری:
تاثیر پلاک بر لثه میتواند به دلیل ضعف بهداشت دهان، تاثیر برخی داروها یا بیماریها و یا سوء تغذیه باشد.
بیماری لثه غیر پلاکی:
برخی باکتریها، قارچها یا ویروسها میتوانند باعث بیماری لثه شوند. برخی از این وضعیتها تحت تاثیر عوامل ژنتیکی یا مشکلات پزشکی سیستمی (مانند آلرژی و برخی بیماریها)، زخم یا واکنش بدن به مواد خارجی (مانند دندان مصنوعی) می باشد. گاهی نیز علت مشخصی برای آن پیدا نمی شود.
سیاه شدن لثه:
تغییراتی بر روی رنگ لثه بوجود می آید که می تواند به دلیل سیگار کشیدن، عوارض بعضی از داروها و یا بهداشت نامناسب دهان و دندان باشد. اما دلیل اصلی سیاه شدن لثه انباشته شدن ملانین در لثه است که باید هرچه سریع تر درمان شود.
بیماری لوکوپلاکیا:
این نوع بیماری باعث سفید شدن لثه و یا لکه های سفید بر دهان و لثه می شود. معمولا بی ضرر هستند و خود به خود رفع می شوند اما اگر این لکه ها بیشتر شد و بعد از مدتی برطرف نشد حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است به سرطان دهانی منجرب شود.
در دسته بندی دیگر، انواع بیماری لثه از نظر شدت به دو دسته زیر تقسیم می شود:
- ژنژیویت (نوع خفیف با آسیبهای برگشت پذیر)
- پریودنتیت (نوع پیشرفته با آسیبهای غیر قابل برگشت)
ژنژیویت چیست؟
این بیماری یک نوع خفیف بیماری لثه محسوب شده و به آن التهاب لثه نیز گفته می‌شود. این بیماری در ابتدا علائمی همچون لثه قرمز و تحریک پذیر را نمایش می‌دهد و در صورت عدم درمان به موقع میتواند به پریودنتینت تبدیل شده و سلامت دهان و دندان شما را با خطر جدی مواجه کند.
طبق گفته‌های رئیس انجمن دندانپزشکی واشنگتن دی سی، حدود ۵۰ درصد از افراد التهاب لثه را در ۴ دندان و یا بیشتر تجربه می‌کنند. می‌بینید که میزان شیوع این بیماری در بین عموم مردم به شدت بالا بوده و در بیشتر موارد افراد از بروز این بیماری در لثه خود بی اطلاع هستند.
طبق نتایج تحقیقات صورت گرفته التهاب لثه در درجه اول به دلیل بهداشت نامناسب دهان و دندان ایجاد می‌شود. عدم رعایت بهداشت دهان و دندانها به تشکیل پلاک بر روی دندانها منجر شده که شکلی نامرئی و چسبنده دارند.
این پلاک‌ها در نتیجه تعامل با قند و نشاسته موجود در دهان، به سرعت رشد کرده و به همین دلیل عدم استفاده از مسواک و نخ دندان، شرایط را برای رشد این باکتریها به طور کامل فراهم می‌کند.طبق هشدار موسسه ملی بهداشت در صورت عدم رسیدگی، این پلاک‌ها به جرم تبدیل شده و در پایه دندانها رسوب خواهند کرد. در نتیجه ترشح سموم از این باکتریها، لثه فرد به مرور ملتهب شده و در نهایت به عفونت تبدیل می‌شود.
پریودنتینت چیست؟
ساده‌ترین تعریف این بیماری به این صورت است که اگر التهاب لثه یا ژنژیویت به موقع درمان نشوند، یک بیماری وخیم‌تر که به آن پریودنتینت گفته می‌شود ایجاد خواهد شد.این بیماری که منجر به تخریب بافت لثه، استخوان‌های فک و دندانها می‌شود به گفته سازمان بهداشت جهانی یکی از دلایل میانی از دست دادن دندان در بین بزرگسالان محسوب می‌شود.
اگر پلاک‌ها و باکتریها بیش از اندازه در زیر خط لثه رشد کنند، سموم تولیدی آنها باعث تجزیه بافت‌ها و استخوان‌های نگهدارنده دندان می‌شود و این عامل در نهایت باعث از دست دادن دندان‌های فرد خواهد شد.در بیماری پریودنتینت لثه از دندانها جدا شده و در نتیجه آن یک فضای خالی که به آن پاکت گفته می‌شود، در این ناحیه ایجاد خواهد شد که به مرور عفونت می‌کند. این بیماری در صورت عدم درمان احتمال حمله قلبی و یا سکته مغزی را نیز افزایش خواهد داد.
علائم هشدار دهنده انواع بیماری لثه چیست؟
حتی اگر احساس ناراحتی نمی کنید باز هم اگر علائم زیر را دارید حتما فورا به دندانپزشک مراجعه کنید:
- تغییر در تماس دندانها با هم یا اندازه نبودن دندان مصنوعی
- ایجاد فاصله بین دندان و لثه یا شیار بین آنها
- خونریزی لثه پس از مسواک زدن یا در حین آن
- لقی دندان
- بوی بد دهان یا احساس طعم بد در دهان که برطرف نمی شود.
- پسروی لثه از اطراف دندان
- قرمزی، ورم یا حساسیت لثه به لمس یا فشار
دلیل سیاه شدن لثه چیست؟
سیاه شدن لثه ممکن است به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و یا مصرف بعضی از داروها و یا سیگار کشیدن اتفاق بیفتد. عدم درمان این بیماری میتواند عوارض زیادی برای بدن به وجود بیاورد. به همین دلیل رسیدگی و توجه به آن اهمیت زیادی دارد.
راه‌های درمانی مختلفی برای رفع سیاهی لثه، با توجه به تشخیص متخصص وجود دارند، ولی معمولا درمان جراحی لثه و لیزر درمانی برای این بیماری استفاده می شود.
دلیل سفید شدن لثه چیست؟
اختلالات زیادی می تواند موجب سفید شدن لثه ها شود. از آفت و برفت دهانی گرفته تا بیماری های نادر دهان و لثه. اما از شایع‌ترین دلایل آن کم خونی است که راه درمان آن داشتن رژیم غذایی درست و مصرف ویتأمین‌ها هست. اما در کل برای این بیماری باید گفت در صورت مشاهده چنین عارضه‌ای سریعا برای تشخیص و درمان مناسب آن، به پزشک مراجعه نمایید.
عقب رفتگی لثه چگونه اتفاق می‌افتد؟
علت اصلی عقب رفتن لثه، بهداشت ضعیف دهان است. البته این بیماری ارثی هم میتواند باشد و در افرادی که بهداشت دهانی خوبی دارند هم دیده شده. گاهی نیز ممکن است این بیماری به علت مسواک زدن شدید به وجود بیاید. برای درمان آن باید به پزشک مراجعه کرد. ولی اگر عقب رفتگی خفیف باشد نیازی به درمان ندارد و بهترین درمان آن،پ آرام مسواک زدن است.
عفونت لثه چه خطراتی دارد؟
درمان عفونت لثه در مراحل ابتدایی بیماری مؤثر است. به این صورت که دندان پزشک در مراحل اولیه ریشه دندان را به صورت عمقی جرمگیری می‌کند.
ولی در مراحل پیشرفته‌تر ممکن است عفونت به قسمت‌های دیگر نیز سرایت کند و برای درمان به جراحی و پیوند لثه نیاز باشد.
سرطان لثه چیست؟
همانطور که می‌دانید به تکثیر بی‌رویه سلول‌ها، سرطان می‌گویند. در سرطان لثه، هم سلول‌های لثه بالایی و هم پایینی بیش از اندازه تقسیمات سلولی انجام می‌دهند. سرطان لثه یا همان سرطان دهان بیشتر در آقایان و افراد مسن دیده می‌شود.
از مهمترین عوامل سرطان لثه مصرف دخانیات و به طور کلی دود حاصل از تنباکو است. تشخیص زود هنگام این بیماری بسیار اهمیت دارد و در صورت تشخیص و درمان به موقع درمان موفقیت‌آمیز را به همراه خواهد داشت.
علت ورم لثه چیست؟
یکی از انواع بیماری های لثه ورم لثه انواع مختلفی دارد که به دلایل مختلفی به وجود می‌اید ولی علت شایع آن، رعایت نکردن بهداشت فردی است. لازم به ذکر است که ورم لثه ناشی از پلاک ممکن است توسط باکتری، ویروس و یا قارچ خاصی ایجاد شود.
علت التهاب لثه تجمع پلاک باکتری‌هایی بین و اطراف دندانها است که با مرور زمان اگر شخص از مسواک و نخ دندان به طرز درست استفاده نکند، این پلاک‌ها بیشتر شده و در نتیجه منجر به تخریب بافت و ورم لثه می‌شود. در مراحل شدید‌تر ممکن است شخص به طور کلی دندان خود را از دست بدهد.
چه عواملی منجر به التهاب یا بیماری لثه می شوند؟
بیشتر موارد بیماری لثه به دلیل عدم رعایت صحیح بهداشت دهان اتفاق می افتند. باکتریها در پلاک جمع شده بر روی دندانها زندگی می کنند و باعث التهاب لثه می شوند. التهاب لثه در بیشتر افراد دردی ایجاد نمی کند. اگر به موقع آن را درمان کنید آسیب ماندگاری وارد نمی شود. در مراحل اولیه میتوان تنها با مسواک زدن مرتب و نخ دندان کشیدن بیماری لثه را درمان کرد.اما اگر التهاب یا عفونت لثه را زودتر درمان نکنید، پیشروی کرده و به ساختارهای زیر سرایت می کند، استخوان را تخریب می کند و ممکن است دندان خود را از دست بدهید.
به جز بهداشت دهان، عوامل دیگری زمینه را برای انواع بیماری لثه فراهم می کنند:
- تغییرات هورمونی در زنان
- برخی بیماریها مانند سرطان، دیابت و ایدز
- برخی داروها به خصوص داروهایی که جریان بزاق را کم می کنند. فنیتوئین (دیلانتین) که یک داروی ضد تشنج است و برخی داروهای ضد آنژین می توانند باعث رشد غیر طبیعی بافت لثه شوند.
- سیگار کشیدن
- افزایش سن
- برنامه غذایی نامناسب (مثلا کمبود ویتامین ث)
درمان بیماری لثه چیست؟
اگر بیماری لثه زود تشخیص داده شده درمان آن ساده است. معمولا با رعایت دقیق بهداشت دهان و مصرف دهان شویه و جرمگیری دندانها، التهاب لثه برطرف می شود.
در مواردی که به موقع مراجعه نمی شود و بیماری لثه پیشرفت کرده است ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک، جراحی لثه و گاهی پیوند لثه و کشیدن دندان باشد.
اگر بیماری لثه را درمان نکنیم چه می شود؟
درمان به موقع باعث می شود از به وجود آمدن عوارض دیگر جلوگیری شود. اگر بیماری لثه درمان نشود، گسترش پیدا می کند و دندان، استخوان فک و بافتهای اطراف را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. عوارض عدم درمان به موقع بیماری لثه عبارتند از:
- آبسه یا عفونت لثه
- پریودنتیت (نوع پیشرفته تر بیماری لثه و تخریب استخوان فک)
- دهان خندقی (وضعیتی که در آن عفونت باکتریایی منجر به تشکیل زخم در لثه می شود)
علاوه بر عوارضی که در دهان ایجاد می شود، تحقیقات متعدد نشان داده اند انواع بیماری لثه با بیماریهای دیگری در بدن مانند بیماری های قلبی عروقی از جمله سکته قلبی و سکته مغزی ارتباط دارد. گزارشهایی نیز از تاثیر بیماری لثه بر بیماری ریه وجود دارد. علاوه بر این بیماری لثه خطرات جدی برای بارداری ممکن است ایجاد نماید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با انواع بیماری های لثه آشنا شدید.همچنین از علائم و نشانه ها و درمان آنها آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
علت التهاب لثه بعد از شیمی درمانی چیست؟
شیمی درمانی عوارض جانبی متعدد و ناخوشایندی دارد که یکی از آنها خونریزی، ورم و درد لثه است. بسیاری از کسانی که تحت درمان سرطان قرار می گیرند، دچار وضعیتی به نام استوماتیت (stomatitis) می شوند که باعث ایجاد زخم های دردناک بر روی لثه و سرتاسر دهان می شود.
تاثیر تغییرات هورمونی زنان بر لثه چگونه است؟
برخی از زنان در بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی دچار مشکلات لثه می شوند. افزایش هورمونها در دوران بلوغ باعث می شود گردش خون به لثه افزایش یابد و باعث قرمزی، ورم و حساسیت آن شود.زنانی که در زمان پریود دچار التهاب لثه می شوند نیز قرمزی، ورم و یا سهولت خونریزی لثه را ممکن است پیش از هر پریود تجربه کنند. این مشکلات معمولا با شروع خونریزی ماهانه فروکش می کنند.
التهاب و بیماری لثه در بارداری در سه ماهه دوم یا سوم بارداری شروع می شود و تا ماه نهم ادامه پیدا می کند. ممکن است در اثر بیماری لثه علائمی مثل درد، ورم و خونریزی لثه را تجربه کنید.مصرف قرصهای ضد بارداری در زنان تاثیر مشابهی با موارد ذکر شده دارد.
برخی زنانی که وارد یائسگی می شوند، دچار مشکلاتی مانند سفتی و درد و خونریزی لثه می شوند. لازم به ذکر است که این مشکلات لثه در همه زنان اتفاق نمی افتد.
