حفظ دندان‌ها و رعایت اصول مراقبتی از جمله کارهای بسیار مهمی ست که یک دندانپزشک به آن مشغول بوده و با توجه به آموخته‌های خود سعی می‌کند بهترین خدمات را به بیماران ارائه دهد.دندانپزشکی و دندانسازی هر دو از زیر شاخه‌های علوم پزشکی هستن ولی تفاوت‌های فراوانی با یکدیگر دارند.برای کار کردن در حرفه‌‌ی دندانسازی ابتدا باید با لابراتور دندانسازی و کار در آن آشنا شد و بر امور کلی دندانسازی احاطه پیدا کرد.
فهرست مطالب
- دندانساز کیست؟
- دندانپزشک کیست؟
- لابراتوار دندانسازی چیست؟
- در لابراتوار دندانپزشکی چه کارهایی انجام می شود؟
- در لابراتوار دندانپزشکی از چه مواد و تجهیزاتی استفاده کنیم؟
- دندان‌های مصنوعی از چه چیزی ساخته شده‌اند؟
- بررسی مراحل ساخت دندان مصنوعی در لابراتوار دندانپزشکی
- معرفی انواع دندان مصنوعی
- سخن پایانی و سوالات متداول
دندانساز کیست؟
دندانسازی از مشاغل زیر‌شاخه گروه علوم پزشکی است و در‌واقع حرفه‌ای است که در کنار حرفه دندانپزشکی وظیفه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی را به دسته‌ای از بیماران دندانپزشکی بر عهده دارد.وظیفه و شغل یک دندانساز بدین‌ترتیب است که پس‌از‌اینکه دندانپزشک از بیمار قالب‌گیری کرد و این قالب را برای لابراتوار ارسال نمود دندانساز بایستی براساس طرح درمان و نظر دندانپزشک، پروتز دندانی مناسب برای بیمار را تهیه نماید. با توجه به این توضیحات یک دندانساز و یا لابراتوار دندانسازی بـه‌هیچ وجه حق پذیرش مستقیم بیمار (از قبیل پذیرش بیمار، معاینه، امتحان پروتز، تطبیق رنگ دندان‌ها، قالب‌گیری و… ) را ندارد.
جهت یادگیری رشته دندانسازی، هم می‌توان رشته تکنسین پروتزهای دندانی را در دانشگاه دنبال کرد و هم اینکه می‌توان به‌صورت تجربی اقدام به یادگیری این حرفه کرد. باید توجه داشت که از لحاظ قانونی مجوز تاسیس “لابراتوار دندانسازی” فقط به دارندگان مدرک دانشگاهی پروتزهای دندانی داده می‌شود.
دندانپزشک کیست؟
دندانپزشکی شاخه ای از علم پزشکی است که به سلامت دهان و دندان می پردازد. دندانپزشک، کسی است که در زمینه پیشگیری، بررسی علائم و درمان بیماری های دهان و دندان تخصص دارد. دندانپزشک به درمان بیماری‌های دهان و دندان ، جلوگیری از پیشرفت این نوع بیماری‌ها و بالابردن میزان بهداشت دهان و دندان می‌پردازد. دندانپزشکی دانشی است که فرد علاوه بر داشتن دانش، علم و مهارت کافی، باید هنر و مهارت دستی لازم جهت خلق دوباره اثر هنری مانند دندان را داشته باشد.
لابراتوار دندانسازی چیست؟
لابراتوار دندانسازی یا همان لابراتوار ساخت پروتز های دندانی جایی است برای ساخت و تولید محصولات متنوعی اعم از پروتز های دندانی که شامل دندان مصنوعی، رو کش و غیره می شود. روش کار به این صورت است که دندانپزشکان بعد از بررسی بیمار برای ساخت پروتز های دندان به لابراتوار دندانسازی سفارش می دهند.
در لابراتوار دندانپزشکی چه کارهایی انجام می شود؟
تکنیسین‌های دندانسازی، با توجه به درخواست دندانپزشک مبنی بر چگونگی ساخت، انواع پروتزها را با استفاده از تجهیزات پیشرفته و طیف گسترده ای از مواد می سازند.
این تولیدات، هم شامل قطعات دندان‌مانند و هم شامل قطعات درمانی می‌شود. دندانسازهایی که در لابراتوارهای دندانسازی فعالیت می کنند را می توان یک عضو از تیم دندانپزشکی محسوب کرد که با همکاری یکدیگر به اصلاح دندان‌های آسیب‌دیده و یا بازسازی دندان‌های ازدست‌رفته می‌پردازند. دندانپزشکان قالب را پس از ضدعفونی به لابراتوار ارسال می کنند و دندانساز با توجه به طرح درمان، پروتز مورد نظر را می سازند.
چه چیزهایی در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می شود:
- روتز برای بیماراتی که تمام دندان هایشان را از دست داده اند که همان دندان مصنوعی است.
- پروتز های متحرک جزئی یا پل های ثابت برای بیمارانی که یک یا چند دندان خود را از دست داده اند.
- تاج هایی که دندان را می پوشانند و برای بازگرداندن اندازه و شکل اصلی آن طراحی شده اند.
- روکش هایی که زیبایی و عملکرد بیمار را افزایش می دهند.
- وسایل و آتل های ارتودنسی که برای کمک به صاف نگه داشتن و محافظت از دندان ها استفاده می شود.
در لابراتوار دندانپزشکی از چه مواد و تجهیزاتی استفاده کنیم؟
برای تکنسین های دندانپزشکی علاوه بر عملکرد، جذاب بودن پروتز جایگزین کننده دندان نیز اهمیت ویژه ای دارد. آنها از مواد و تجهیزات دندانپزشکی متنوعی در کارشان استفاده می کنند. تصمیم گیری در مورد انتخاب نوع موادی که برای لابراتوار نیاز می شود به موارد متفاوتی بستگی دارد. اولین نکته هنگام انتخاب یک ماده دندانی این است که آیا این ماده برای نوع ترمیم و مراحل ساختی که می خواهید استفاده کنید ساخته شده است یا خیر. نکته دوم بعد از سرمایه گذاری در ماده، تجهیزات لازم برای استفاده از مواد می باشد که در بیشتر موارد هنگام تجهیز لابراتوار خریداری می شود.
دندان‌های مصنوعی از چه چیزی ساخته شده‌اند؟
در گذشته دندان‌های مصنوعی که پروتزها را تشکیل می‌دهند، از پرسلن یا پلاستیک ساخته شده بودند ، اما پروتزهای مدرن بیشتر به طور کلی از یک رزین سخت ساخته می‌شوند.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله پر کردن دندان را بخوانید. مواد مورد استفاده در ساخت دندان‌های مصنوعی شکننده‌تر از دندان‌های طبیعی هستند و در صورت افتادن یا عدم مراقبت صحیح از آنها، به راحتی می‌توانند ترک برداشته و یا خرد شوند. این ماده همچنین خیلی سریع‌تر از دندان‌های طبیعی دچار تغییر ظاهر شده و لک بر می‌دارد، و بنابراین باید هر پنج سال یک‌بار با مجموعه جدیدی از پروتزها جایگزین شود.
ساختار پشتی دندان‌های مصنوعی که آنها را در جای خود نگه می‌دارد و به خط لثه طبیعی شباهت دارد، اغلب از رزین مشابهی که برای دندان استفاده می‌شود ساخته شده است ، یا از مواد پلیمری انعطاف پذیر تر که به صوت محکم روی خط لثه طبیعی قرار گرفته است، درست می‌شود.
بررسی مراحل ساخت دندان مصنوعی در لابراتوار دندانپزشکی
به جهت ساخت دندان مصنوعی اولین قدم قالب‌گیری توسط پزشک معالج می‌باشد. دندانپزشک ابتدا از دهان بیمار توسط تری و مواد آلژیناتی و یا سایر مواد قالب‌گیری را انجام می‌دهد.
- یک مدل از دهان: ایجاد یک مدل گچی در لابراتوار دندانسازی توسط قالب‌گیری که به‌وسیله دندانپزشک انجام‌شده است.
- قرارگیری در Articular: این مدل بر روی یک دستگاه مکانیکی قرار داده می‌شود، و تکنسین دندانساز می‌تواند با استفاده از آن دندان‌های انتخاب‌شده را با موم متصل کند.
- حالت دادن به موم: تکنسین در این مرحله شروع به ساختن موم می‌کند که مانند لثه می‌باشد که به‌عنوان پایه دندان مصنوعی به کار می‌رود.
- قرار دادن در فلاسک: دندان مصنوعی در یک دستگاهی که فلاسک نام دارد قرار داده می‌شود، مقدار بیش‌تری گچ به جهت شکل‌گیری بیشتر برروی آن ریخته می‌شود، پس‌ازآن فلاسک در آب جوش قرار داده می‌شود تا موم آن آب شود.
- تزریق آکریلیک: در این مرحله مقدار موم باقی‌مانده شسته می‌شود، سپس تکنسین با یک جداکننده مایع بر روی گچ را می‌پوشاند، پس آکریلیک به آن نمی‌چسبد. سپس آکریلیک به فلاسک تزریق می‌شود تا تبدیل به موم شده و شکل بگیرد.
- حذف قالب گچی: متخصص فنی با استفاده از ابزارهای لابراتواری ویژه قالب گچی را به‌دقت تجزیه می‌کند، سپس دندان مصنوعی در حمام فراصوتی قرار داده می‌شود، تا اطمینان حاصل شود که بقایای گچ حذف‌شده‌اند .
- اصلاح و براق کردن پروتز : تکنسین هرگونه آکریلیک اضافی را از روی دندان مصنوعی حذف می‌کند و شروع به صیقل دادن آن می‌کند.
- پایان کار و زمان تحویل پروتز : مراحل ساخت دندان مصنوعی به پایان رسیده و آماده این است که برای تحویل به بیمار به دندانپزشکی فرستاده شود.
معرفی انواع دندان مصنوعی
1- دندان‌های مصنوعی جزئی
2- AASs
دندان‌های مصنوعی جزئی معمولاً به جای سایر روش‌های جایگزینی دندان وقتی دندان‌های طبیعی اطراف به اندازه کافی قوی نیستند که از ساختارهایی مانند پل‌های دندانی پشتیبانی کنند و یا بیشتر از یک یا دو دندان از بین رفته باشد، بکار می روند.دندان‌های مصنوعی جزئی به قسمتی از خط لثه که در روی آن قرار می‌گیرند، نصب می‌شوند و به دندان‌های طبیعی مجاور چسبانده می‌شوند تا از محل خود خارج نشوند. به هر حال آنها به طور دائم بسته نمی‌شوند و می‌توانند به راحتی و در هر زمان برای تمیز کردن و در هنگام خواب از دهان خارج شوند.
3- پروتزهای کامل
دندان‌های مصنوعی کامل ، که به عنوان پروتزهای کامل نیز شناخته می‌شوند ، پروتزهایی هستند که جایگزین تمام دندان‌های طبیعی شما می‌شوند.
شما میتوانید از آنها برای دندان‌های لثه بالا یا لثه پایین خود استفاده کنید و به کمک مکش و یا به کمک یک چسب دهانی در محل خود نگه دارید. درست مانند پروتزهای جزئی ، آنها نیز به راحتی قابل جدا شدن هستند.
4- دندان‌های مصنوعی فوری و دندان های مصنوعی ژله ای (overdentures)
انواع دیگری از دندان‌های مصنوعی کامل و جزئی وجود دارد که با پروتزهای دائمی سنتی متفاوت است. از جمله این نوع پروتز ها می‌توان به دندان‌های مصنوعی فوری اشاره کرد. این پروتزها قبل از اینکه دندان‌هایی که جایگزین پروتز شده‌اند برداشته شود، ایجاد می‌شوند و بلافاصله بعد از کشیدن دندان و در طی روند بهبودی مورد استفاده قرار می‌گیرند ، که می‌تواند تا شش ماه طول بکشد. این پروتزها می‌توانند به راحتی قبل از پروتزهای دائمی استفاده شوند تا از این طریق بتوانند تغییرات دهان را مدیریت کنند، زیرا در طول بهبودی و در این دوران، تورم در لثه و فک ایجاد می‌شود.
پس از اتمام روند بهبودی ، پروتزهای فوری برداشته می‌شوند و دهان شما آماده استفاده از پروتزهای دائمی می‌شود. دندان های مصنوعی ژله ای نیز گزینه دیگری است که اگر پروتزهای سنتی ثابت برای فرد بسیار ناراحت کننده باشند و یا اگر چند دندان طبیعی باقی مانده است ، می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. دندان های مصنوعی ژله ای روی ریشه دندان‌های طبیعی نصب شده و در صورت عدم وجود دندان‌های طبیعی بر روی آن یا روی دندان کاشت شده قرار می‌گیرد. برخی این نوع پروتز را راحت تر می‌دانند و همچنین به راحتی قابل جابجایی هستند.
سخن پایانی
شما دراین مقاله با تفاوت دندان ساز و دندانپزشک آشنا شدید.همچنین از انواع دندان مصنوعی و روش ساخت آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا دراسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
آیا رشته دندانسازی همان رشته دندانپزشکی است؟
خیر؛ رشته ساخت پروتزهای دندانی
ساخت انواع دندان مصنوعی به چه صورت است؟
اصطلاح دندان مصنوعی طیف وسیعی از گزینه‌های دندان مصنوعی را در بر می‌گیرد. این طیف می‌تواند از یک دندان جایگزینی که به دندان‌های پایه وصل می‌شود تا یک مجموعه کامل از دندان‌های مصنوعی روی پایه اکریلیک را شامل شود. لازم است با دندانپزشک خود صحبت کنید تا بتوانید بهترین نوع دندان مصنوعی را که برای شما مناسب است انتخاب کنید. در زیر برخی از اطلاعات در مورد انواع اصلی دندان مصنوعی وجود دارد تا بتوانید انتخاب‌های خود را بشناسید و یک تصمیم آگاهانه بگیرید.آیا رشته دندانسازی همان رشته دندانپزشکی است؟آیا رشته دندانسازی همان رشته دندانپزشکی است؟
