فرنوم یا فرنولوم به بافت سفتی اشاره دارد که عضوی از بدن را به بافت مجاورش متصل می‌کند تا مانع حرکت زیاد آن شود. شما تا کنون چیزی درباره آن ها شنیده اید؟ فکر می کنید در دهان شما بند فرنوم وجود دارد؟ گاهی این بند ها مشکل ساز می شوند و موانع حرکتی برای اندام ها و اعضای بدن ایجاد می کنند. شاید نوزادانی را دیده باشید که فرنوم، لب‌ها و یا زبانشان را بیش از حد سفت نگه داشته است. در این حالت باید جراحی فرنکتومی انجام گیرد. در این مقاله با همراه باشید تا اطلاعات جامعی در این باره بدست آورید.
برای مطالعه بیشتر: چرایی و نحوه استفاده از نخ دندان
انواع فرنکتومی را بشناسید
فرنوم‌های متعددی در بدن انسان وجود دارد که تعدادی از آنها در دهان و حتی در ناحیه تناسلی قرار دارد. اما زمانی که صحبت از فرنکتومی است، فقط دو یا سه فرنوم مد نظر است. جراحی فرنوم هر سه مورد به روشی مشابه اما برای برطرف کردن مشکلاتی متفاوت انجام می‌شود.
فرنکتومی لب بالا
فرنکتومی لب غالباً بر روی فرنومی انجام می‌شود که لب بالا را به فک بالا متصل می‌کند. مشکل با رشد کردن لثه‌ها و دندان‌های کودک مشخص می‌شود که عموماً اما نه لزوماً زیبایی است. اگر بند لب بیش از حد کوتاه یا سفت باشد، چند مشکل رایج پیش می‌آید. نخست این که بافت رباط به سمت دو دندان قدامی بالا کشیده می‌شود. این امر باعث فاصله بین این دندان‌ها (دیاستم) می‌شود. به علاوه چون حرکت لب بالا محدود شده است، کودک نمی‌تواند دهان را کامل ببندد. پس دهان همیشه به نظر باز می‌آید. در این حالت کودک از راه دهان تنفس می‌کند و در نتیجه استنشاق از بینی و رشد فک و شکل‌گیری راه‌های عبور هوا به خوبی انجام نمی‌شود. تحلیل لثه نیز یکی از عوارض بند لب است.
فرنکتومی بند زبان
فرنوم زبان، بند سفت و کشیده‌ای زیر زبان است که حرکت زبان را در حالت استراحت و قرار گرفتن روی کف دهان محدود می‌کند. انعطاف‌پذیری در اکثر افراد آن‌قدر هست که زبان حرکت کافی برای صحبت کردن و غذا خوردن را داشته باشد. اما اگر بند زبان بسیار کوتاه یا سفت باشد، زبان به کف دهان می‌چسبد. و اصطلاحاً مشکل “زبان گره خورده” پیش می‌آید که عوارض متعددی را به دنبال دارد.
اگر زبان بیش از حد پایین باشد، مانع از رشد صحیح فک در کودکان می‌شود و در درازمدت باعث مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌ها می‌شود. دیگر پی‌آمد زبان گره خورده آپنه یا وقفه تنفسی در خواب است. عارضه دیگر این است که زبان نمی‌تواند فشار کافی را هنگام بلع به کام یا سقف دهان وارد کند و در عوض زبان بین دندان‌ها قرار می‌گیرد و به مرور مانع بسته شدن بین دندان‌ها و دهان می‌شود. آخرین عارضه ناشی از زبان گره خورده مشکلات گفتاری و نوک زبانی حرف زدن است.
فرنکتومی لب پایین
دلایل انجام جراحی برداشتن فرنوم لب پایین و بالا یکسان است و در کل برای جلوگیری از مشکلات دندانی و تحلیل رفتن لثه انجام می‌شود. البته فرنکتومی لب بر روی بزرگسالان نیز انجام می‌شود تا دندان مصنوعی به خوبی روی لثه‌ها بنشیند. فرنوم با هر بار حرکت کردن لب دندان مصنوعی را از روی لثه‌ها جدا می‌کند و آرامش بیمار را سلب می‌کند.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: همه چیز درباره حساسیت دندان
زمان مناسب برای جراحی
فرنوم لبی بزرگی که بین دو دندان شیری ثنایا قرار می‌گیرد و تا برآمدگی کام بالا رفته است در خردسالان شیوع بالایی دارد. فرنوم فاصله زیادی را بین دندان‌های پیشین ایجاد می‌کند. این حالت کاملاً طبیعی است. فضای باز جای کافی را برای رویش دندان‌های دائمی در حوالی 6 تا 7 سالگی نگه می‌دارد. جهت رشد استخوان فک بالا رو به سمت پایین است و لثه و استخوان لثوی نیز به موازات رشد کردن صورت کودک بلندتر می‌شود. وجود فرنولوم بین دندان‌ها آنها را به تدریج و همگام با پایین آمدن دندان جابجا می‌کند.
دندانپزشکان معمولاً به والدین توصیه می‌کنند که تا زمان درآمدن دو دندان دائمی قدامی فک بالا تصمیمی برای درمان فرنوم لبی نگیرند؛ چون ممکن است فاصله بین دندان‌ها پس از درآمدن دندان‌های دائمی بسته شود. در غیر این صورت می‌توان با ارتودنسی وضعیت دندان‌ها را اصلاح کرد و فاصله ناشی از بند لب را بست. چنانچه بند لب باعث درد گرفتن لثه و لب بالای خردسالان شود، جراحی فرنکتومی لب انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: آبسه دندان + علائم و عوارض آن
مزایای درمان
- ناراحتی دهان را کاهش می‌دهد.
- این روش ظاهر صورت را با از بین بردن فاصله‌ی بین دو دندان جلوی بالایی اصلاح می‌کند.
- اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد.
- باعث بهبود عملکرد فک و دهان می‌گردد.
- دندان‌های مصنوعی را برای استفاده کنندگان از آنها تثبیت می‌کند.
- باعث بهبود ارتباط و بیان احساسات می‌گردد.
- باعث افزایش اشتها می‌شود زیرا بیمار می‌تواند به درستی غذا بخورد.
نحوه انجام عمل
ابتدا بی‌حسی موضعی بر روی لب یا زبان دارای فرنوم ناهنجار اعمال می‌شود. فرنکتومی به بی‌حسی قوی نیاز ندارد، چون کمتر از ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.
دندانپزشک بافت اضافی فرنوم را با چاقوی جراحی یا لیزر از محل اتصال جدا می‌کند و پس از آن که آن را به حد کافی کوتاه کرد، کل ناحیه عمل را بخیه می‌زند و تمیز می‌کند.
فرنکتومی با لیزر
در عمل فرنکتومی با لیزر از دستگاه لیزر دستی مخصوص بافت نرم برای جدا کردن فرنوم (نوار بافتی اتصال دهنده) از لب بالا یا زبان استفاده می‌شود. متخصص دندانپزشکی این عمل را تحت بی‌حسی موضعی و ظرف یک تا دو دقیقه انجام می‌دهد.
درباره ی رادیوگرافی تک دندان چه می دانید؟
مراقبت های بعد از جراحی
- بعد از انجام این عمل، ناحیه باید تمیز نگه داشته شود.
- ممکن است شستشو با آب نمک توصیه شود.
- در حالی که درد و ناراحتی معمولا جزئی است، داروهای ضد درد و یا ضد التهاب می‌تواند برای از بین بردن ناراحتی استفاده شود.
- در طول دوره‌ی بهبودی از خوردن غذاهای ترد و مایعات داغ اجتناب کنید.
- از کشیدن لب خودداری کنید زیرا ممکن است باعث پارگی و خونریزی بیشتر و به تاخیر افتادن بهبودی گردد.
- انجام فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث آسیب به ناحیه شوند را محدود کنید.
- کودکان روز پس از اتمام درمان، می‌توانند به مدرسه بازگردند.
- ممکن است حال که دیگر محدودیتی برای حرکات زبان وجود ندارد، تمرینات پس از عمل برای ایجاد حرکات عضلانی مناسب، توصیه شود.
سخن پایانی
در این نوشتار درباره جراحی فرنولوم، مزایا و روش انجام آن سخن گفتیم. دانستیم که فرنکتومی ها معمولاً جراحی های کوچکی هستند که در کلینیک های دندانپزشکی و تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی کامل انجام می شوند. بهبودی آنها خیلی سریع اتفاق می افتد و اغلب چند روز طول می کشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
