بارداری خارج از رحم، که به طور علمی به عنوان “حاملگی خارج از رحم” نیز شناخته می‌شود، وقوع بارداری در جایی جز رحم را توصیف می‌کند. بیشتر اوقات، بارداری خارج از رحم در لوله فالوپیو، یعنی لوله‌هایی که تخمک از تخمدان به رحم منتقل می‌شوند، رخ می‌دهد. این حالت به عنوان “حاملگی لوله ای” نیز شناخته می‌شود.
بارداری خارج از رحم اغلب به عنوان یک وضعیت پرخطر در نظر گرفته می‌شود، زیرا جایگزینی رحم برای رشد و تغذیه نوزاد وجود ندارد و بارداری خارج از رحم ممکن است با خطر جدی برای سلامت زن مادر همراه باشد. این وضعیت نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد تا مشکلات جدی مانند خونریزی داخلی و عفونت جلوگیری شود.
علائم بارداری خارج از رحم
علائم و نشانه‌های بارداری خارج از رحم ممکن است شامل خونریزی و درد شدید در ناحیه پایین شکم، ناراحتی شدید در یک طرف شکم، درد سردرگم کننده شانه و گردن، و احساس سرگیجه و ضعف عمومی باشد. در صورت تجربه هر یک از این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کرده و وضعیت خود را بررسی کنید.
تشخیص بارداری خارج از رحم از طریق ارزیابی علائم و علائم بالینی، آزمون‌های خونی برای تعیین سطح هورمون بتا hCG (هورمون بارداری) و استفاده از تصویربرداری تشخیصی مانند سونوگرافی انجام می‌شود. در صورت تأیید بارداری خارج از رحم، درمان فوری و لازمه از طریق جراحی یا روش‌های دارویی مانند استفاده از متوترکسات (یک داروی ضدسرطانی) صورت می‌گیرد.
مهمترین راه‌های پیشگیری از بارداری خارج از رحم از جمله جلوگیری از عفونت‌های تناسلی، استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری (مثل کاندوم یا روش‌های ضد بارداری هورمونی) و در صورت وقوع علائم مشکوک، سریعاً مراجعه به پزشک است.
نکته مهمی که باید به آن توجه اشاره کنم این است که بارداری خارج از رحم یک وضعیت جدی است که نیاز به مراجعه به پزشک دارد. مطالب فوق تنها یک مقدمه کلی درباره بارداری خارج از رحم است و درمان و مدیریت دقیق آن بستگی به عوامل فردی و تشخیص پزشک خواهد داشت. در صورتی که احساس می‌کنید با این وضعیت مواجه شده‌اید، توصیه می‌شود که به طبیب خود مراجعه کرده و شرایط خود را به وی شرح دهید تا تشخیص دقیق توسط حرفه‌ای صورت پذیرد و درمان مناسب ارائه شود.
اولین علائم بارداری خارج از رحم
بارداری خارج از رحم یک وضعیت جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد. شناختن علائم اولیه بارداری خارج از رحم می‌تواند کمک کند تا در صورت وقوع آن، به طور سریع به پزشک مراجعه شود. در ادامه، به برخی از علائم اولیه بارداری خارج از رحم اشاره می‌کنم:
خونریزی غیرعادی: یکی از علائم اصلی بارداری خارج از رحم خونریزی است که ممکن است شدیدتر و متفاوت از خونریزی‌های قاعدگی باشد. خونریزی می‌تواند به صورت خون قرمز یا قهوه‌ای ظاهر شود و معمولاً همراه با درد شکمی ناشی از تحریک لوله فالوپیو است.
درد شکم: درد شدید و ناراحتی در منطقه پایین شکم یکی از نشانه‌های بارداری خارج از رحم است. این درد ممکن است در یک طرف شکم متمرکز شود و به شانه‌ها و گردن هم تاب‌نمایی کند.
درد سردرگم کننده شانه: احساس درد یا تنگی در ناحیه سر، گردن و شانه‌ها می‌تواند نشانه بارداری خارج از رحم باشد. این علامت به دلیل تحریک بر روی عصب‌های فرماندهی سر و گردن ناشی می‌شود.
ضعف عمومی و سرگیجه: بارداری خارج از رحم می‌تواند با سرگیجه و ضعف عمومی همراه باشد. این علائم ممکن است ناشی از از دست دادن خون ناشی از خونریزی داخلی یا اختلال در عملکرد طبیعی بدن باشد.
لازم به ذکر است که این علائم ممکن است مشابه علائم بارداری نرمال یا دیگر مشکلات رحمی باشد. بنابراین، همیشه بهتر است در صورت تجربه هر یک از این علائم، به پزشک خود مراجعه کرده و تشخیص دقیق را از او دریافت کنید. پزشک با استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند سونوگرافی و آزمون‌های خونی می‌تواند بارداری خارج از رحم را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
از کجا بفهمیم بارداری خارج از رحم است
بارداری خارج از رحم یا همان حاملگی خارج از رحم، وقوع بارداری در خارج از محل معمول آن یعنی رحم را توصیف می‌کند. این نوع بارداری معمولاً در لوله فالوپیو، تویی شاخه های تخمدان، شکم، گردن رحم یا سایر بخش های داخلی تنها رخ می‌دهد. بارداری خارج از رحم به عنوان یک مشکل جدی شناخته می‌شود، زیرا می‌تواند منجر به عوارض جدی برای مادر و بارداری شود.
علائم بارداری خارج از رحم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی و نزدیکی به زمان پریود: خونریزی شدید و غیرعادی، مشابه با قاعدگی ممکن است نشانه بارداری خارج از رحم باشد.
- درد شدید: درد شدید در ناحیه ناشی از خارج شدن جنین از رحم می‌تواند نشانه بارداری خارج از رحم باشد.
- علائم تشنجی: اگر بارداری خارج از رحم در یکی از لوله‌های فالوپیو رخ دهد، ممکن است علائم تشنجی مشابه با عوارض آپاندیسیت نشان داده شود.
اگر شما مشکوک به بارداری خارج از رحم هستید، بهترین کار این است که به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما با استفاده از انواع آزمون‌ها و امکانات تشخیصی، مانند سونوگرافی و آزمون های خونی، می‌تواند بارداری خارج از رحم را تشخیص دهد. در صورت تأیید بارداری خارج از رحم، پزشک شما باید گزینه های درمانی مناسب را بررسی و توصیه کند.
بارداری خارج از رحم تست بتا
تست بتا، یا همان آزمون بتا HCG، یک آزمون خونی است که برای تشخیص بارداری استفاده می‌شود. HCG یا هورمون گونادوتروپین کوریونیک، یک هورمون تولید شده توسط پلاسنتا در طول بارداری است. این آزمون هورمون HCG را در خون تشخیص می‌دهد و میزان آن را اندازه‌گیری می‌کند.
در مورد بارداری خارج از رحم، تست بتا می‌تواند اطلاعاتی ارائه دهد. در بارداری عادی، سطح هورمون HCG به مرور زمان افزایش می‌یابد. با انجام تست بتا، میزان HCG در خون بررسی می‌شود و اگر عدد آن نسبت به زمان قبلی کمتر شده یا نریزد، این می‌تواند نشانه بارداری خارج از رحم باشد.
مهم است بدانید که تست بتا نمی‌تواند به تنهایی بارداری خارج از رحم را تشخیص دهد. اگر تست بتا نتیجه مشکوکی نشان داد، پزشک شما ممکن است سایر آزمون‌ها و تصویربرداری‌های تشخیصی مانند سونوگرافی را توصیه کند تا بتواند بیشتر درباره وضعیت بارداری شما اطلاعاتی کسب کند.
بنابراین، اگر مشکوک به بارداری خارج از رحم هستید، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنید تا بتوانید آزمون‌های مناسب و نیازمند راهنمایی دریافت کنید.
بارداری خارج از رحم چه خطراتی دارد
بارداری خارج از رحم (حاملگی خارج از رحم) خطرات جدی برای سلامتی مادر و بارداری به همراه دارد. در این نوع بارداری، جنین در محل طبیعی خود، یعنی رحم، جای نمی‌گیرد و در بخش‌های دیگری از سیستم تناسلی زن قرار می‌گیرد. در ادامه، برخی از خطرات بارداری خارج از رحم را ذکر می‌کنم:
- خونریزی داخلی: بارداری خارج از رحم می‌تواند منجر به خونریزی داخلی شدید شود. این خونریزی ممکن است باعث فشار خون ناشی از از دست دادن خون بشود و به عوارض جدی مانند شوک و نارسایی عضله قلبی منجر شود.
- تشنج: در بارداری خارج از رحم، اگر جنین در لوله فالوپیو قرار بگیرد، ممکن است لوله فالوپیو را تحت فشار قرار دهد و باعث درد شدید و تشنجات شود.
- نارسایی لوله فالوپیو: بارداری خارج از رحم ممکن است لوله فالوپیو را تخریب و نارسا کند. این وضعیت می‌تواند به عدم توانایی برای باروری در آینده منجر شود.
- عفونت: در صورت بارداری خارج از رحم، خطر عفونت در بخش‌های داخلی تنها افزایش می‌یابد. این عفونت می‌تواند باعث التهاب‌های شدید و عوارض جدی چون سپسیس (عفونت خون) شود.
- از دست دادن بارداری: بارداری خارج از رحم ممکن است منجر به از دست دادن بارداری شود. این خطر در صورت عدم تشخیص و درمان سریع بسیار بالاست.
با توجه به خطرات فوق، در صورتی که مشکوک به بارداری خارج از رحم هستید، باید به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق بررسی شود و در صورت لزوم، درمان مناسب و مناسب را دریافت کنید.
بارداری خارج از رحم چه زمانی اتفاق می افتد
بارداری خارج از رحم معمولاً در سه مکان اتفاق می‌افتد: لوله فالوپیو (حاملگی لوله‌ای)، تویی شاخه‌های تخمدان (حاملگی تخمدانی) و نادراً در سایر بخش‌های داخلی تنها. زمانی که بارداری در این مکان‌ها اتفاق می‌افتد، معمولاً پس از تلقیح تخمک و قبل از رسیدن جنین به رحم رخ می‌دهد. اما همچنین ممکن است که بارداری خارج از رحم در دوره‌های بعدی بارداری نیز رخ دهد.
- حاملگی لوله‌ای: حاملگی در لوله فالوپیو حدود 95٪ از حاملگی‌های خارج از رحم را شامل می‌شود. در این حالت، جنین در لوله فالوپیو قرار می‌گیرد و به جای رشد در رحم، در این لوله رشد می‌کند.
- حاملگی تخمدانی: حاملگی تخمدانی کمتر از 5٪ حوادث بارداری خارج از رحم را تشکیل می‌دهد. در این حالت، جنین در تویی شاخه‌های تخمدان قرار می‌گیرد و به جای رشد در رحم، در این بخش از سیستم تناسلی رشد می‌کند.
بارداری خارج از رحم نیز ممکن است در بخش‌های دیگری از سیستم تناسلی زن رخ دهد، اما به صورت نادری اتفاق می‌افتد.
مهم است بدانید که بارداری خارج از رحم به صورت تصادفی و بدون علت آشکار اتفاق می‌افتد و معمولاً به عواملی مانند نقص ساختاری در لوله‌های فالوپیو، عفونت‌های تناسلی، تاریخچه بارداری خارج از رحم قبلی و عوامل دیگر مرتبط است.
بارداری خارج از رحم درد دارد؟
بله، بارداری خارج از رحم معمولاً با درد و علائم دیگر همراه است. درد ممکن است به شدت متفاوت باشد و از درد کمتر تا درد شدیدی که نیاز به درمان فوری دارد، متغیر باشد. علائم و درد‌های معمولی در بارداری خارج از رحم عبارتند از:
- درد شدید در ناحیه پایین شکم: درد معمولاً در یک یا هر دو طرف شکم در ناحیه پایین حس می‌شود. این درد ممکن است پرشده و تیز باشد و در برخی موارد به صورت تشنجات نیز رخ دهد.
- خونریزی و خونریزی واژن: خونریزی ناشی از بارداری خارج از رحم ممکن است شدید باشد و به شدت بیشتر یا متفاوت از خونریزی دوره قاعدگی عادی باشد. در برخی موارد، خونریزی ممکن است همراه با خون اندام‌های بزرگتر و لخته‌های خونی باشد.
- درد در منطقه شانه: در برخی از موارد، بارداری خارج از رحم می‌تواند منجر به درد در منطقه شانه شود. این درد به علت تحریک بخشی از بخش عصبی که درد از شکم به سر منتقل می‌کند، رخ می‌دهد.
در صورت تجربه هرگونه درد یا علامت مشکوکی در دوران بارداری، مهم است که به سرعت به پزشک خود مراجعه کنید. تشخیص و درمان سریع بارداری خارج از رحم بسیار حائز اهمیت است تا عواقب جدی برای سلامتی مادر و بارداری به حداقل رسانده شود.
بارداری مجدد بعد از حاملگی خارج رحم
بارداری مجدد بعد از تجربه حاملگی خارج از رحم (ECTOPIC PREGNANCY) ممکن است با چالش‌ها و نگرانی‌های خاصی همراه باشد. در این حالت، جنین در مکانی خارج از رحم، مانند لوله فالوپیو قرار می‌گیرد و نمی‌تواند در رحم جای بگیرد.
زمانی که یک زن تجربه بارداری خارج از رحم را داشته باشد، نگرانی‌های خاصی در مورد بارداری‌های آینده وجود دارد. برخی از مسائل که در نظر گرفتنی هستند، عبارتند از:
- افزایش خطر بارداری خارج از رحم مجدد: پس از تجربه بارداری خارج از رحم، خطر تکرار این وضعیت در بارداری‌های آینده افزایش می‌یابد. بررسی دقیق و پیگیری مداوم با پزشک برای تشخیص زودهنگام و درمان صحیح می‌تواند کمک کند.
- نیاز به مراقبت و پیگیری دقیق‌تر: بارداری مجدد بعد از حاملگی خارج از رحم نیاز به مراقبت و پیگیری دقیق‌تر دارد. پزشک شما ممکن است تست‌ها و اسکن‌های بیشتری انجام دهد تا محل جایگزینی جنین را بررسی کند و از مشکلات محتمل مرتبط با بارداری خارج از رحم پیشگیری کند.
- تکنولوژی مساعدتی باروری: در برخی موارد، افرادی که تجربه بارداری خارج از رحم داشته‌اند، نیاز به روش‌های مساعدتی باروری مانند بارورسازی مصنوعی (IVF) دارند. این روش‌ها می‌توانند کمک کننده باشند تا بارداری در محل صحیح رحمی اتفاق بیفتد و خطر بارداری خارج از رحم کاهش یابد.
- حمایت روانی: تجربه بارداری خارج از رحم ممکن است بر روی وضعیت روحی و روانی زن تأثیر بگذارد. در این موقعیت، حمایت روانی و مشاوره می‌تواند به زن در مقابل استرس و اضطراب کمک کند.
توصیه می‌شود که در مورد نگرانی‌ها و سوالات خود در مورد بارداری مجدد بعد از حاملگی خارج از رحم، با پزشک خود صحبت کنید. او می‌تواند به شما راهنمایی کند و برنامه درمانلازم به ذکر است که من یک مدل زبانی هستم و اطلاعات پزشکی ممکن است ناقص یا قدیمی باشد. همیشه بهتر است با پزشک خود یا متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا اطلاعات دقیق و مطمئن در مورد بارداری خارج از رحم و بارداری‌های آینده خودتان را دریافت کنید.
چند درصد احتمال بارداری خارج از رحم وجود دارد
بارداری خارج از رحم (ECTOPIC PREGNANCY) یک وضعیت نادر است، اما ممکن است رخ دهد. بارداری خارج از رحم در حدود 1-2٪ از تمام بارداری‌ها را تشکیل می‌دهد. این به این معنی است که در هر 100 بارداری، حدود 1 تا 2 بارداری خارج از رحم رخ می‌دهد.
عواملی که می‌توانند خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه بارداری خارج از رحم: اگر یک زن تجربه بارداری خارج از رحم داشته باشد، خطر تکرار این وضعیت در بارداری‌های آینده افزایش می‌یابد.
- سابقه عفونت‌های تناسلی: برخی عفونت‌های تناسلی مانند عفونت‌های تناسلی مزمن، آلودگی لوله‌ها و عفونت‌های انتقال جنسی می‌توانند خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهند.
- تروما یا جراحی قبلی در ناحیه لگن: آسیب به لوله‌های فالوپیو، رحم یا سایر اجزای لگن می‌تواند خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهد.
- استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری: استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری، مانند برخی روش‌های لوله‌بندی، می‌تواند خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهد.
مهم است بدانید که این درصدها تخمینی است و ممکن است در صورت وجود عوامل خطرزا، احتمال بارداری خارج از رحم بیشتر شود. همچنین، هر بارداری ممکن است متفاوت باشد و احتمال بارداری خارج از رحم برای هر زن نیز متفاوت است. در صورتی که شما دارای نگرانی در مورد بارداری خارج از رحم هستید، بهتر است با پزشک خود در مورد تاریخچه پزشکی و عوامل خطر خود مشورت کنید.